SIBO – poradnik dla pacjenta

Czym grozi nieleczone SIBO?

Nieleczone SIBO może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych ze względu na zaburzone wchłanianie składników odżywczych. Przerost bakterii w jelicie cienkim powoduje chroniczne wzdęcia, biegunki lub zaparcia oraz przewlekły stan zapalny błony śluzowej jelit. W dłuższej perspektywie może dojść do niedoborów witamin i minerałów, takich jak witamina B12, witamina D, żelazo i wapń, co skutkuje osłabieniem organizmu, anemią oraz problemami z układem kostnym.

Innym powikłaniem jest nieszczelne jelito (leaky gut syndrome), które powoduje przedostawanie się toksyn i niestrawionych cząsteczek pokarmu do krwiobiegu, wywołując reakcje zapalne i nietolerancje pokarmowe. W ciężkich przypadkach może dojść do przewlekłego zapalenia jelit, które prowadzi do bólu brzucha, wyniszczenia organizmu oraz obniżenia jakości życia. Jeśli SIBO nie jest leczone, zwiększa się również ryzyko wystąpienia chorób wątroby i trzustki ze względu na nadmierne obciążenie tych narządów.

Czy SIBO wyjdzie w morfologii?

Morfologia krwi nie jest bezpośrednim narzędziem diagnostycznym dla SIBO, ale może dostarczyć wskazówek o istniejących problemach zdrowotnych, które są wynikiem tej choroby. Niski poziom hemoglobiny i erytrocytów może wskazywać na anemię z niedoboru żelaza lub witaminy B12, co jest częstą konsekwencją SIBO. Podwyższony poziom białych krwinek może sugerować stan zapalny w organizmie, ale nie jest to jednoznaczny dowód na obecność przerostu bakteryjnego.

Dla pewnej diagnozy stosuje się bardziej specyficzne testy, takie jak test oddechowy wodorowo-metanowy, który wykrywa nadmiar gazów wytwarzanych przez bakterie w jelicie cienkim. Inne badania, takie jak analiza kału czy badania obrazowe, mogą być również pomocne w ocenie stanu układu pokarmowego.

Gdzie boli przy SIBO?

Ból przy SIBO lokalizuje się najczęściej w okolicy pępka i w dolnej części brzucha. Jest to wynikiem nadmiernej fermentacji bakteryjnej, która powoduje gromadzenie się gazów i rozciąganie ścian jelit. Pacjenci opisują ten ból jako tępy, uciskający, ale czasami może przybierać postać ostrzejszych skurczów.

Ból zwykle nasila się po posiłkach, zwłaszcza po spożyciu produktów bogatych w węglowodany fermentujące, takich jak pieczywo czy produkty mleczne. W przypadku zaawansowanego SIBO ból może być ciągły i utrudniać codzienne funkcjonowanie. U niektórych pacjentów towarzyszy mu uczucie pełności, nudności oraz zwiększona ilość gazów.

Jakich witamin brakuje przy SIBO?

SIBO prowadzi do niedoborów wielu kluczowych witamin i minerałów, ponieważ bakterie w jelicie cienkim zaburzają wchłanianie składników odżywczych. Witamina B12 jest jedną z najczęściej brakujących substancji, co wynika z tego, że bakterie wykorzystują ją do własnych procesów metabolicznych. Niedobór tej witaminy może powodować anemię megaloblastyczną, zmęczenie, osłabienie mięśni oraz problemy neurologiczne, takie jak drętwienie kończyn.

Witamina D i wapń również mogą być niewystarczająco wchłaniane, co zwiększa ryzyko osteoporozy i osłabienia kości. Niedobory witamin z grupy B (poza B12) mogą prowadzić do problemów skórnych, zaburzeń układu nerwowego oraz zmniejszonej odporności. W cięższych przypadkach może dojść także do niedoboru witaminy K, co może wpływać na problemy z krzepliwością krwi. W związku z tym u pacjentów z SIBO często zaleca się suplementację oraz odpowiednio zbilansowaną dietę.

Jakie są główne czynniki ryzyka SIBO?

SIBO może rozwinąć się na skutek wielu różnych czynników ryzyka, które zaburzają równowagę flory jelitowej i motorykę jelit. Zaburzenia perystaltyki są jedną z najczęstszych przyczyn – spowolniony przepływ treści jelitowej sprzyja namnażaniu się bakterii. Do tych zaburzeń mogą prowadzić schorzenia takie jak cukrzyca, zespół jelita drażliwego (IBS) czy przewlekła choroba nerek.

Przewlekłe stosowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP), które obniżają poziom kwasu żołądkowego, również sprzyja rozwojowi SIBO. Kwas żołądkowy pełni funkcję ochronną, zapobiegając nadmiernemu namnażaniu się bakterii, a jego niedobór zwiększa podatność na infekcje bakteryjne. Innymi czynnikami ryzyka są przebyte operacje przewodu pokarmowego, długotrwała antybiotykoterapia oraz choroby autoimmunologiczne, które osłabiają odporność.

Czy SIBO może powodować refluks?

Refluks żołądkowo-przełykowy może być zarówno przyczyną, jak i konsekwencją SIBO. Bakterie gromadzące się w jelicie cienkim wytwarzają nadmiar gazów, które zwiększają ciśnienie w żołądku i przełyku, co prowadzi do cofania się treści żołądkowej. Pacjenci z SIBO często zgłaszają uczucie pieczenia w klatce piersiowej oraz kwaśny posmak w ustach.

W przypadku współwystępowania refluksu i SIBO konieczne jest leczenie obu schorzeń jednocześnie. Redukcja przerostu bakteryjnego poprzez antybiotykoterapię i dietę może znacząco zmniejszyć objawy refluksu, poprawiając komfort trawienia.