Zapalenie zatok – objawy i przyczyny

Zatoki to jamy wypełnione powietrzem, które znajdują się w pobliżu kanału nosowego. Wytwarzają one śluz, który usuwa bakterie i inne cząsteczki z powietrza, którym oddychamy. Zapalenie zatok to infekcja błony śluzowej zatok powodująca ból i nadmierną produkcję śluzu. Infekcja najczęściej występuje po przeziębieniu, grypie lub po zaostrzeniu alergii. Stan zapalny zatok zwykle ustępuje samoistnie w ciągu 2-3 tygodni.

Zapalenie zatok – objawy

Objawy zapalenia zatok mogą obejmować:

• gorączkę,
• ból głowy,
• osłabienie i ogólne zmęczenie,
• kaszel,
• przekrwione błony śluzowe nosa,
• zatkany nos i osłabiony węch,
• zatokowy ból głowy i nadwrażliwość wokół policzków, oczu lub czoła.

Objawy często różnią się względem wieku, powyżej zostały wymienione typowe objawy u młodzieży i dorosłych. Natomiast symptomy zapalenia zatok u dzieci to katar, który trwa dłużej niż 7-10 dni, natrętny kaszel w nocy, sporadyczny kaszel w ciągu dnia i obrzęk wokół oczu. Symptomy mogą przypominać inne schorzenia lub problemy zdrowotne, dlatego zawsze porozmawiaj z lekarzem w celu postawienia diagnozy.

Zapalenie zatok – przyczyny

Zapalenie zatok może być spowodowane przez wirusa, bakterię lub grzyba, który puchnie i blokuje zatoki. Infekcja zatok może być wywołana przeziębieniem, alergią nosową i sezonową (alergiczne zapalenie zatok). Innymi przyczynami zapalenia zatok mogą być nieprawidłowości w budowie nosa, powiększone migdałki, nurkowanie lub pływanie, infekcje zębów, uraz nosa, ciała obce znajdujące się w nosie, niska odporność, palenie papierosów lub bycie biernym palaczem.  

Wirusowe zapalenie zatok ustępuje zazwyczaj w ciągu 10 dni i nie wymaga leczenia antybiotykiem, natomiast bakteryjne zapalenie zatok prawdopodobnie będzie już wymagało przyjmowania antybiotyków. 

Ile trwa zapalenie zatok?

• Ostre zapalenie zatok najczęściej rozpoczyna się objawami podobnymi do przeziębienia i trwa od 2 do 4 tygodni. Pojawia się zazwyczaj nie częściej, niż raz w roku.
• Stan podostry zapalenia zatok trwa zwykle od 4 do 12 tygodni.
• Przewlekłe zapalenie zatok występuje z powtarzającymi się lub źle leczonymi ostrymi infekcjami. Czas trwania to 12 tygodni lub dłużej.
• Nawracające zapalenie zatok objawia się kilka razy w roku.

Zapalenie zatok – leczenie

Leczenie zatok ma na celu złagodzenie bólu i dyskomfortu oraz zmniejszenie stanu zapalnego i wytwarzania śluzu. Plan leczenia może obejmować antybiotyki, leki zmniejszające przekrwienie i środki przeciwbólowe. Pomocne jest stosowanie aerozoli do nosa z solą fizjologiczną i inhalacje. Domowe sposoby na zapalenie zatok to ciepłe kompresy łagodzące ból nosa i zatok. Przyjmowanie dużej ilości płynów, aby utrzymać rzadki śluz.

Jakie są powikłania po zapaleniu zatok?

Jeżeli zmagasz się z zapaleniem zatok, w pierwszej kolejności skonsultuj się z lekarzem. Możesz zostać skierowany do alergologa lub immunologa, zwłaszcza w przypadku przewlekłego lub nawracającego stanu zapalnego. W niektórych przypadkach nieleczone i zbagatelizowane zapalenie zatok może prowadzić do zapalenia opon mózgowych, ropnia mózgu lub infekcji kości. 

Źródła:
M. Michalik, A. Podbielska-Kubera i inn., Flora bakteryjna w przewlekłym zapaleniu zatok u dzieci, [w:] Borgis – New Medicine 4/2018, s. 135-146.
A. Wachnicka-Bąk , A. Lipińska-Opałka i inn., Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń gornych drog oddechowych, [w:] Pediatria i Medycyna Rodzinna 2014, s. 25-31.
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/sinusitis