1. Home
  2. Artykuły lekarzy
  3. Choroby przenoszone przez kleszcze: profilaktyka i objawy

Choroby przenoszone przez kleszcze: profilaktyka i objawy

Choroby przenoszone przez kleszcze: profilaktyka i objawy
  • 2023-05-24
  • 1727

Choć kleszcze są niewielkie, stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia zarówno ludzi, jak i zwierząt. Te mikroskopijne pasożyty są znanymi nosicielami różnych chorób, w tym boreliozy, kleszczowego zapalenia mózgu, a nawet, w rzadkich przypadkach, mogą przenosić bakterie tężca. Dlatego istotne jest, aby zrozumieć, jakie zagrożenia niesie za sobą kontakt z tymi malutkimi stworzeniami, jak rozpoznać objawy chorób odkleszczowych i co najważniejsze, jak skutecznie zapobiegać ich przenoszeniu. W artykule przeprowadzimy Cię przez labirynt informacji na temat chorób przenoszonych przez kleszcze. Zapoznasz się z najczęstszymi chorobami odkleszczowymi, dowiesz się, jakie są ich typowe objawy i jak działają na organizm człowieka. 

Zobacz też: Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy

kleszcz przenosi choroby

Najczęstsze choroby przenoszone przez kleszcze i ich objawy

Rozumienie zagrożeń związanych z chorobami przenoszonymi przez kleszcze jest kluczowe do podjęcia odpowiednich działań profilaktycznych. Kleszcze są wektorami dla wielu patogenów, które mogą wywołać różne choroby. Oto niektóre z nich:

  • Borelioza (choroba z Lyme): Jest to najczęściej diagnozowana choroba odkleszczowa. Wywołana przez bakterie Borrelia burgdorferi, borelioza może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak zapalenie stawów, problemy neurologiczne, zaburzenia rytmu serca, a nawet objawy przypominające zespół chronicznego zmęczenia.
  • Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM): Choroba wywoływana jest przez wirusa, który przenikając do systemu nerwowego, może wywołać stany zapalne mózgu i rdzenia kręgowego.
  • Babeszjoza: To choroba pasożytnicza, której sprawcą jest pierwotniak Babesia. Objawy babeszjozy przypominają grypę i mogą obejmować gorączkę, dreszcze, ból mięśni, zmęczenie oraz żółtaczkę.
  • Ehrlichioza: Wywołana jest przez bakterie z rodzaju Ehrlichia i może powodować gorączkę, bóle mięśni, bóle głowy, dreszcze i inne objawy grypopodobne.
  • Tularemia: Choć rzadka, jest to poważna choroba, która może prowadzić do gorączki, powiększenia węzłów chłonnych i owrzodzeń w miejscu ugryzienia.
  • Anaplazmoza: To kolejna choroba bakteryjna, której objawy mogą przypominać grypę, a także powodować powiększenie wątroby i śledziony.
  • Riketsjoza: Choroba ta jest powodowana przez bakterie z rodzaju Rickettsia i może prowadzić do gorączki, bólu głowy, bólu mięśni, a u niektórych osób – do wysypki.

Różne rodzaje kleszczy mogą przenosić różne choroby, a ryzyko zakażenia zależy od wielu czynników, w tym od regionu, w którym żyjemy, naszej ekspozycji na te pasożyty i czasu, przez jaki kleszcz był przytwierdzony do skóry. Dlatego tak ważne jest poznanie zagrożeń, aby odpowiednio zareagować w razie ugryzienia.

Objawy chorób przenoszonych przez kleszcze: na co zwrócić uwagę?

Zrozumienie objawów chorób przenoszonych przez kleszcze jest kluczowe dla wczesnej diagnozy i skutecznego leczenia. Niezależnie od specyficznej choroby, objawy infekcji przenoszonej przez kleszcze mogą często przypominać inne, mniej poważne dolegliwości, co sprawia, że mogą być łatwo przeoczone. Poniżej przedstawiamy kilka typowych objawów, które mogą wystąpić po ugryzieniu przez kleszcza:

  • Zaczerwienienie lub wysypka: Jednym z najbardziej rozpoznawalnych objawów boreliozy jest tzw. rumień migrans, czyli charakterystyczne zaczerwienienie, które powstaje wokół miejsca ugryzienia. Może przybrać formę „tarczy strzelca”, jednak nie zawsze jest obecne lub może być mniej wyraźne u niektórych osób.
  • Gorączka i dreszcze: Podobne do objawów grypy, gorączka i dreszcze są często jednymi z pierwszych objawów wielu chorób przenoszonych przez kleszcze.
  • Ból głowy, bóle mięśni lub stawów: Może wystąpić w przypadku wielu chorób przenoszonych przez kleszcze, w tym boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu.
  • Zmęczenie: Zmęczenie jest częstym objawem wielu infekcji, w tym tych przenoszonych przez kleszcze.
  • Wymioty i nudności: Te objawy mogą wystąpić, zwłaszcza w przypadku chorób takich jak tularemia.
  • Powiększenie węzłów chłonnych: W przypadku niektórych chorób, takich jak tularemia czy borelioza, mogą pojawić się powiększone węzły chłonne.

W przypadku wystąpienia którychkolwiek z tych objawów, szczególnie jeśli wiąże się to z potencjalnym kontakt z kleszczami, ważne jest szybkie skonsultowanie się z lekarzem. Im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym większe są szanse na powrót do pełnego zdrowia bez długotrwałych komplikacji.

Zapobieganie chorobom przenoszonym przez kleszcze: skuteczne strategie

Zapobieganie chorobom przenoszonym przez kleszcze to najlepszy sposób na ochronę swojego zdrowia. Istnieją różne strategie, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko infekcji:

  1. Ochrona osobista: Gdy jesteś na zewnątrz, zwłaszcza w obszarach, gdzie kleszcze są powszechne, noś odzież ochronną. Długie spodnie, długie rękawy i kapelusze mogą pomóc ochronić skórę. Dla dodatkowej ochrony, można zastosować na skórę i odzież środek przeciwko kleszczom zawierający DEET lub Picaridin.
  2. Sprawdź swoje ciało po powrocie do domu: Dokładne sprawdzenie ciała po powrocie z miejsca, gdzie mogą występować kleszcze, jest ważne. Szczególną uwagę należy zwrócić na ukryte miejsca, takie jak pachy, pachwiny i skórę pod włosami.
  3. Usuwanie kleszczy: Jeśli znajdziesz kleszcza, ważne jest, aby usunąć go jak najszybciej. Użyj pęsety do chwycenia kleszcza jak najbliżej skóry, a następnie delikatnie, ale stanowczo, pociągnij kleszcza do góry. Po usunięciu kleszcza, dokładnie umyj miejsce ugryzienia.
  4. Zadbaj o swój ogród: Kleszcze uwielbiają wilgotne, zacienione miejsca z wysoką trawą. Regularne koszenie trawy i utrzymanie porządku na podwórku może pomóc ograniczyć populację kleszczy.
  5. Zaszczepienie: Istnieją szczepionki przeciwko niektórym chorobom przenoszonym przez kleszcze, takim jak kleszczowe zapalenie mózgu.

Pamiętaj, że nawet zastosowanie tych strategii nie gwarantuje całkowitej ochrony przed chorobami przenoszonymi przez kleszcze, ale znacznie zmniejsza ryzyko infekcji.

uważaj na ugryzienie kleszcza

Choroby przenoszone przez kleszcze: co zrobić po ugryzieniu?

Wiedza, co zrobić po ugryzieniu przez kleszcza, może znacznie zwiększyć szanse na uniknięcie choroby. Oto kroki, które powinny być podjęte po ugryzieniu:

  1. Usuń kleszcza: Jak już wspomniano, ważne jest, aby usunąć kleszcza jak najszybciej. Do tego użyj pęsety, chwytając kleszcza jak najbliżej skóry i delikatnie, ale stanowczo, pociągnij go do góry. Staraj się nie ściskać ciała kleszcza, aby nie wypuścił więcej zakażonej śliny do miejsca ugryzienia.
  2. Umyj miejsca ugryzienia: Po usunięciu kleszcza, dokładnie umyj miejsce ugryzienia ciepłą wodą i mydłem. Możesz także zdezynfekować obszar, używając antyseptyka.
  3. Obserwuj objawy: Przez następne dni i tygodnie monitoruj swoje zdrowie. Jeżeli pojawią się jakiekolwiek objawy, takie jak rumień, gorączka, bóle mięśni lub stawów, skontaktuj się jak najszybciej z lekarzem.
  4. Konsultacja z lekarzem: Nawet jeśli nie masz żadnych objawów, warto skonsultować się z lekarzem po ugryzieniu przez kleszcza. Lekarz może zdecydować, czy jest konieczność profilaktycznego podania antybiotyku, zwłaszcza jeśli przebywałeś w obszarze o wysokim ryzyku występowania boreliozy.

Pamiętaj, że wczesne wykrycie i leczenie chorób przenoszonych przez kleszcze może znacznie zwiększyć szanse na pełne wyzdrowienie.

 

Zobacz też: Ból łydki – przyczyny

 

Źródła:

  1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC): „Tickborne Diseases of the United States” – https://www.cdc.gov/ticks/diseases/index.html
  2. World Health Organization (WHO): „Tick-borne encephalitis” – https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tick-borne-encephalitis
  3. Mayo Clinic: „Lyme disease” – https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lyme-disease/symptoms-causes/syc-20374651
  • Udostępnij artykuł: