Opryszczka – skąd się bierze i jak sobie z nią poradzić?

Pieczenie, swędzenie, a potem bolesne pęcherzyki – opryszczka wargowa potrafi pojawić się nagle i skutecznie zepsuć nastrój. To dość powszechna dolegliwość, z którą mierzy się wiele osób, często wielokrotnie w ciągu życia. Skąd bierze się opryszczka i jak postępować, gdy się pojawi?

Co to jest opryszczka?

Opryszczka wargowa to zakażenie wywołane przez wirusa HSV-1 (Herpes Simplex Virus typu 1). Po pierwszym zakażeniu wirus pozostaje w organizmie na stałe – „ukrywa się” w komórkach nerwowych i może uaktywniać się w sprzyjających warunkach.

Zakażenie przenosi się najczęściej drogą kontaktową: przez pocałunek, wspólne sztućce, ręczniki czy inne przedmioty codziennego użytku. Wirus może też być przenoszony na inne części ciała – np. z ust na okolice oczu – dlatego ważna jest higiena rąk podczas aktywnej fazy zmian.

Co wywołuje nawroty opryszczki?

Choć wirus może być obecny w organizmie przez lata bezobjawowo, jego reaktywacja może nastąpić pod wpływem:

• spadku odporności,
• przeziębienia lub infekcji,
• silnego stresu,
• ekspozycji na promieniowanie UV (np. długie przebywanie na słońcu),
• zmęczenia i braku snu,
• miesiączki lub zmian hormonalnych,
• urazu w obrębie ust lub zabiegów dentystycznych.
  
  

Jak przebiega opryszczka?

Typowy przebieg opryszczki to kilka etapów:

1. Pieczenie i swędzenie – pierwsze objawy, często pojawiają się na 1–2 dni przed widoczną zmianą.
2. Pojawienie się pęcherzyków – wypełnione są płynem i zazwyczaj tworzą się w okolicach ust.
3. Pękanie i tworzenie strupa – pęcherzyki pękają, pojawia się nadżerka, która z czasem zasusza się i goi.
4. Zanik zmian – proces gojenia trwa zwykle od kilku dni do około dwóch tygodni.
   
   

Jak postępować w przypadku opryszczki?

1. Unikaj dotykania zmian
   Drapanie lub ściskanie pęcherzyków może prowadzić do rozprzestrzenienia się wirusa lub wtórnego zakażenia bakteryjnego. Warto zachować szczególną ostrożność przy nakładaniu kosmetyków czy jedzeniu.
2. Dbaj o higienę
   Częste mycie rąk, unikanie dzielenia się ręcznikami, kubkami czy sztućcami – to podstawowe zasady zapobiegające dalszemu rozprzestrzenianiu wirusa.
3. Odpoczywaj i wspieraj organizm
   W czasie nawrotu organizm zmaga się z aktywacją wirusa. Warto zadbać o sen, nawodnienie i lekką dietę, aby niepotrzebnie nie obciążać układu odpornościowego.
4. Unikaj ekspozycji na słońce
   W czasie aktywnej opryszczki dobrze jest ograniczyć przebywanie na słońcu, a w przyszłości stosować balsamy ochronne z filtrem UV na usta.
5. Obserwuj objawy
   Jeśli zmiany nie goją się w przewidywanym czasie, są rozległe, bardzo bolesne, pojawiają się częściej niż kilka razy w roku lub towarzyszy im gorączka – warto skonsultować się z lekarzem.

Lekarz może przepisać również preparaty na opryszczkę.

Czy opryszczce można zapobiegać?

Nie ma sposobu, który całkowicie wykluczy możliwość pojawienia się opryszczki u osoby zakażonej wirusem HSV-1. Można jednak zmniejszyć ryzyko nawrotów poprzez:

• unikanie nadmiernego stresu,
• ochronę ust przed promieniowaniem UV,
• dbanie o odporność (np. przez dietę, sen, ruch),
• ograniczenie kontaktu z osobami z aktywną opryszczką.

Opryszczka to powszechna dolegliwość wirusowa, która może powracać w momentach osłabienia organizmu. Choć nie istnieje sposób na całkowite pozbycie się wirusa z organizmu, odpowiednie postępowanie może złagodzić objawy i skrócić czas ich trwania. Kluczowe są higiena, obserwacja organizmu i profilaktyka – dzięki nim łatwiej poradzić sobie z tym uporczywym problemem.