Cross-linking przy stożku rogówki – jak działa i kiedy warto go wykonać?

Artykuł sponsorowany

Dowiedz się, czym jest zabieg cross-linking, jak przebiega, dla kogo jest przeznaczony i jakie przynosi efekty w leczeniu stożka rogówki.

Na czym polega cross-linking?

Cross-linking (pełna nazwa: corneal collagen cross-linking, w skrócie CXL) to małoinwazyjny zabieg okulistyczny stosowany w leczeniu stożka rogówki. Jego celem jest wzmocnienie struktury rogówki poprzez tworzenie nowych wiązań krzyżowych (cross-linków) między cząsteczkami kolagenu.

Zabieg polega na naświetlaniu rogówki promieniowaniem UV-A po uprzednim jej nasączeniu roztworem ryboflawiny (witamina B2). Powstałe w wyniku tego procesu reakcje fotochemiczne skutkują usztywnieniem rogówki i zahamowaniem postępu stożka.

Dla kogo przeznaczony jest cross-linking?

Cross-linking stosuje się przede wszystkim u pacjentów:

• ze zdiagnozowanym stożkiem rogówki we wczesnym lub średnim stadium,
• u których obserwuje się postęp choroby (np. pogarszająca się ostrość widzenia, zmiany w topografii rogówki),
• w wieku od ok. 12 do 35 lat, choć granice wiekowe mogą być szersze w zależności od sytuacji klinicznej.

Przebieg zabiegu

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym (krople znieczulające). Istnieją dwa główne warianty:

• epithelium-off (standardowy) – nabłonek rogówki zostaje usunięty przed aplikacją ryboflawiny,
• epithelium-on (transepithelial) – nabłonek pozostaje nienaruszony, co skraca czas rekonwalescencji, ale może zmniejszać skuteczność.

Sam proces naświetlania trwa ok. 30 minut. Po zabiegu zakłada się soczewkę opatrunkową, a pacjent otrzymuje krople z antybiotykiem i lekami przeciwbólowymi.

Efekty i skuteczność cross-linkingu

W wielu badaniach potwierdzono, że cross-linking:

• skutecznie zatrzymuje postęp stożka rogówki u ponad 90% pacjentów,
• może doprowadzić do niewielkiej poprawy ostrości widzenia,
• poprawia regularność rogówki, co ułatwia dalsze dopasowanie soczewek kontaktowych,
• minimalizuje ryzyko konieczności przeszczepu rogówki w przyszłości.

Ryzyko i powikłania

Choć cross-linking uznawany jest za bezpieczny, jak każdy zabieg może nieść pewne ryzyko:

• ból i pieczenie oczu w pierwszych dniach po zabiegu,
• tymczasowe pogorszenie widzenia,
• ryzyko infekcji lub zamglenia rogówki,
• rzadko: trwałe uszkodzenie nabłonka lub blizny.

Dlatego zabieg powinien być wykonywany tylko przez doświadczonych specjalistów.

Kiedy nie wykonuje się cross-linkingu?

Zabieg nie jest zalecany, gdy:

• rogówka jest zbyt cienka (< 400 mikrometrów),
• występuje aktywna infekcja oka,
• pacjent cierpi na ciężkie choroby autoimmunologiczne,
• nie ma oznak progresji stożka.

Protip:

Nie czekaj z decyzją o cross-linkingu do momentu znacznej utraty ostrości widzenia. Wczesna interwencja znacznie zwiększa szanse na zatrzymanie choroby bez potrzeby operacji.

Podsumowanie

Cross-linking to przełomowa metoda leczenia stożka rogówki, która pozwala zatrzymać postęp choroby i uchronić pacjentów przed poważnymi powikłaniami. Kluczowe jest wczesne wykrycie zmian i decyzja o leczeniu podjęta wspólnie z doświadczonym okulistą specjalizującym się w chorobach rogówki.