Miedź w diecie odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia mózgu, wspierając pamięć, koncentrację i ogólne funkcje poznawcze. Badania pokazują, że odpowiednie spożycie tego pierwiastka może poprawiać sprawność umysłową, szczególnie u osób po 60. roku życia. Dowiedz się, jak miedź wpływa na mózg i w jaki sposób bezpiecznie wprowadzić ją do codziennego jadłospisu.
Dbanie o kondycję umysłu staje się jednym z filarów współczesnego stylu życia. Dieta, ruch i odpowiednie środowisko mają ogromny wpływ na to, jak starzeje się nasz mózg. Coraz więcej dowodów wskazuje, że kluczowym, choć często niedocenianym składnikiem, jest miedź. To pierwiastek, którego organizm nie potrafi wytwarzać sam, dlatego musi trafiać na nasz talerz każdego dnia.
Według ekspertów z Cleveland Clinic, miedź występuje naturalnie w glebie i odpowiada nie tylko za zdrową skórę, odporność czy produkcję czerwonych krwinek. Badania pokazują, że może wspierać także funkcje poznawcze, co ma szczególne znaczenie w późniejszych dekadach życia.
Analiza opublikowana w „Nature” objęła ponad dwa tysiące Amerykanów po 60. roku życia. Osoby z wyższym spożyciem miedzi lepiej radziły sobie w testach pamięci i logicznego myślenia niż ci, którzy dostarczali jej mniej. Co istotne, wyniki te utrzymywały się niezależnie od wieku, płci, masy ciała czy chorób przewlekłych.
Naukowcy ustalili, że optymalna dzienna dawka miedzi dla seniorów wynosi około 1,22 mg. Po przekroczeniu tego poziomu dodatkowe ilości nie poprawiały już wyników testów. Widać tu wyraźną zasadę „złotego środka” – za mało szkodzi, ale za dużo również nie jest korzystne.
Interesującym odkryciem badaczy był fakt, że miedź szczególnie dobrze działała u osób po przebytym udarze. U tej grupy wzrost spożycia wiązał się z wyraźną poprawą wyników testów poznawczych. To pokazuje, że pierwiastek ten może mieć potencjał we wspomaganiu rehabilitacji neurologicznej, choć konieczne są dalsze badania.
Mimo licznych zalet, miedź nie jest wolna od ciemnej strony. Według danych NIH’s Office of Dietary Supplements nadmiar tego pierwiastka może zwiększać ryzyko stresu oksydacyjnego i chorób neurodegeneracyjnych, w tym Alzheimera.
Objawy toksyczności miedzi obejmują m.in. uszkodzenie wątroby, bóle brzucha, nudności, wymioty czy biegunkę. Choć u zdrowych osób takie przypadki są rzadkie, to przy suplementacji warto zachować ostrożność i kontrolować poziom tego minerału.
Źródeł miedzi w diecie jest wiele, a część z nich gości w naszych kuchniach na co dzień. W produktach takich jak ziemniaki, szpinak, awokado, nasiona słonecznika czy ciecierzyca znajdziemy solidne dawki tego pierwiastka. Wśród bardziej egzotycznych propozycji można wymienić grzyby shiitake czy figi.
Osoby z potwierdzonym niedoborem powinny skonsultować się z lekarzem, który może zalecić suplementację. Warto jednak pamiętać, że naturalne źródła w diecie są najbezpieczniejsze i najlepiej przyswajalne.
Choć w badaniach często mówi się o seniorach, warto dbać o odpowiedni poziom miedzi w każdym wieku. Z doświadczenia dietetyków wynika, że zróżnicowana dieta, bogata w warzywa, rośliny strączkowe, nasiona i ryby, zazwyczaj pokrywa zapotrzebowanie bez konieczności suplementów. Problem pojawia się dopiero przy bardzo restrykcyjnych jadłospisach lub chorobach zaburzających wchłanianie minerałów.
Źródła:
Jia W, et al. (2025). Association between dietary copper intake and cognitive function in American older adults: NHANES 2011–2014. Scientific Reports, [https://www.nature.com/articles/s41598-025-09280-9]
Agarwal P, et al. (2022). Brain copper may protect from cognitive decline and Alzheimer’s pathology. Journal of Alzheimer’s Disease Reports (PMC). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9764421/]
Chen Y, et al. (2024). The associations of dietary manganese, iron, copper, zinc and magnesium with cognitive performance in elderly adults. Frontiers in Nutrition, [https://www.frontiersin.org/journals/nutrition/articles/10.3389/fnut.2024.1424614/full]
Czy miedź można przedawkować z samej diety?
Przy normalnym odżywianiu ryzyko jest niewielkie, toksyczność pojawia się głównie przy suplementach.
Czy miedź wpływa na nastrój i samopoczucie?
Tak, odpowiedni poziom miedzi wspiera układ nerwowy, co może poprawiać ogólne samopoczucie.
Jak sprawdzić poziom miedzi w organizmie?
Najlepiej wykonać badanie krwi zlecone przez lekarza lub dietetyka klinicznego.
Czy osoby młodsze też powinny dbać o spożycie miedzi?
Tak, miedź jest ważna w każdym wieku, choć jej wpływ na pamięć jest szczególnie istotny u seniorów.
Prosty formularz! Wybierz godzinę konsultacji i oczekuj na kontakt z lekarzem online
