Grypa żołądkowa, zwana potocznie „jelitówką” lub zapaleniem żołądkowo-jelitowym, to częsta choroba wirusowa, która może dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Objawia się wymiotami, biegunką, gorączką i ogólnym osłabieniem. Choć zwykle przebiega łagodnie, nieleczona może prowadzić do odwodnienia, które stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Warto więc wiedzieć, jak rozpoznać objawy, jak wygląda leczenie i kiedy skonsultować się z lekarzem.
Grypa żołądkowa to zakażenie przewodu pokarmowego, którego przyczyną są najczęściej wirusy z grupy rotawirusów, norowirusów lub adenowirusów. Wirusy te przenoszą się drogą kropelkową, przez kontakt z zakażoną osobą lub poprzez skażoną żywność i wodę.
Do zakażenia wystarczy niewielka ilość wirusa, dlatego choroba łatwo rozprzestrzenia się w skupiskach ludzi – żłobkach, szkołach, biurach czy domach opieki. Zakażenie może wystąpić przez kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami lub jedzeniem przygotowanym bez odpowiedniej higieny.
Pierwsze symptomy grypy żołądkowej pojawiają się zwykle od 12 do 48 godzin po kontakcie z wirusem. Objawy mogą różnić się intensywnością, ale najczęściej obejmują:
U większości osób choroba trwa od 2 do 5 dni, a następnie ustępuje samoistnie. Czasami jednak objawy mogą się nasilić i prowadzić do odwodnienia, które jest szczególnie groźne u małych dzieci, osób starszych oraz pacjentów z obniżoną odpornością.
Odwodnienie to stan, w którym organizm traci zbyt dużo wody i elektrolitów. Może dojść do niego w wyniku intensywnych wymiotów lub biegunki. Objawy odwodnienia to:
U dzieci objawy odwodnienia mogą obejmować również brak łez przy płaczu, apatię, drażliwość, zapadnięte ciemiączko (u niemowląt) oraz mniejszą częstotliwość oddawania moczu.
W większości przypadków grypa żołądkowa nie wymaga hospitalizacji, ale są sytuacje, w których warto skontaktować się z lekarzem — również zdalnie, korzystając z teleporady online.
U dorosłych konsultacja jest wskazana, gdy pojawią się:
U dzieci sygnałem alarmowym są:
W takich przypadkach nie należy zwlekać z kontaktem ze specjalistą. Lekarz może ocenić stan chorego, zalecić odpowiednie leczenie lub wystawić zwolnienie L4 online, jeśli objawy uniemożliwiają pracę.
Rozpoznanie zapalenia żołądkowo-jelitowego odbywa się zwykle na podstawie wywiadu lekarskiego. Lekarz analizuje objawy, czas ich występowania, dietę oraz ewentualny kontakt z osobami chorymi.
W przypadkach wątpliwych lub o cięższym przebiegu mogą być zlecane dodatkowe badania, takie jak:
Nie istnieje lek, który bezpośrednio zwalcza wirusy powodujące grypę żołądkową, dlatego leczenie ma charakter objawowy. Najważniejsze jest odpowiednie nawodnienie organizmu.
Po każdym epizodzie wymiotów lub biegunki należy uzupełnić płyny — najlepiej w postaci roztworów elektrolitowych dostępnych bez recepty. Dobrym wyborem są również zupy, lekkie buliony, napary z rumianku lub mięty. Picie małych ilości płynu w krótkich odstępach czasu pozwala uniknąć nasilenia wymiotów.
Osoby, które nie wymiotują, powinny stopniowo wracać do jedzenia. Właściwe odżywianie pomaga regenerować błonę śluzową jelit i skraca czas trwania objawów.
Podczas choroby i w okresie rekonwalescencji zaleca się dietę lekkostrawną. Najlepiej sprawdzają się:
Unikać należy tłustych, smażonych potraw, kawy, mocnej herbaty, alkoholu, słodyczy, gazowanych napojów oraz surowych warzyw i owoców. Takie produkty mogą nasilać objawy i wydłużać czas powrotu do zdrowia.
W leczeniu stosuje się głównie preparaty wspomagające:
Nie zaleca się stosowania antybiotyków, ponieważ nie działają one na wirusy.
Choć objawy obu chorób są podobne, różnią się one przyczyną.
Zatrucie pokarmowe często wiąże się z nagłym początkiem objawów po spożyciu skażonego posiłku. W przypadku grypy żołądkowej objawy rozwijają się wolniej i mogą utrzymywać się kilka dni.
Najczęstszym i najpoważniejszym powikłaniem jest odwodnienie. Utrata wody i elektrolitów prowadzi do zaburzeń pracy serca, osłabienia, senności, a w skrajnych przypadkach – do utraty przytomności.
Brak potasu i magnezu w organizmie może powodować zaburzenia rytmu serca, a u dzieci i osób starszych – nawet zatrzymanie akcji serca. Dlatego w przypadku nasilonych objawów konieczna jest konsultacja medyczna, najlepiej z wykorzystaniem teleporady online.
Profilaktyka opiera się głównie na higienie i ostrożności:
W przypadku niemowląt dostępne jest szczepienie przeciwko rotawirusom, które znacząco zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu choroby.
Jeśli podejrzewasz u siebie objawy grypy żołądkowej, możesz skonsultować się z lekarzem bez wychodzenia z domu. Zdalna teleporada pozwoli uzyskać szybką pomoc, a w razie potrzeby lekarz wystawi L4 online lub receptę online, co ułatwi leczenie i regenerację bez konieczności wizyty w przychodni.
Wybierz lekarza, który pomoże Tobie w potrzebie
