Nadczynność tarczycy

Występowanie

• kobiety w wieku 20-40 lat – 1,6%
• mężczyźni – 0,14%

Nadczynność tarczycy to stan, który dotyka różne grupy populacji w różnym stopniu. Zgodnie ze statystykami, choroba ta rzadziej występuje u mężczyzn, zaledwie 0,14% populacji męskiej. To sugeruje, że mężczyźni są znacznie mniej narażeni na rozwinięcie tej dolegliwości.

Z drugiej strony, nadczynność tarczycy jest nieco częściej obserwowana u kobiet, szczególnie tych w wieku 20-40 lat. Około 1,6% tej grupy demograficznej doświadcza nadczynności tarczycy. W praktyce oznacza to, że statystycznie co 60 kobieta w tym wieku może być dotknięta tą chorobą.

Oczywiście, te statystyki to ogólne wyliczenia i rzeczywiste ryzyko może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak styl życia, genetyka, środowisko, a także innych, współistniejących stanów zdrowotnych. Także warto pamiętać, że nawet jeśli ryzyko wystąpienia nadczynności tarczycy jest stosunkowo niskie, to jest to stan, który wymaga właściwej diagnozy i leczenia, aby uniknąć długoterminowych problemów zdrowotnych.

Nadczynność tarczycy może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, takich jak utrata masy ciała, kołatanie serca, zaburzenia snu, nerwowość i wiele innych. Dlatego ważne jest, aby osoby z podejrzeniem nadczynności tarczycy skonsultowały się z lekarzem i poddały się niezbędnym badaniom.

Jak rozpoznać nadczynność tarczycy?

Najczęstszymi objawami nadczynności są zwiększona potliwość, wytrzeszcz oczu, spadek wagi, bezsenność i wzmożone uczucie gorąca. U chorych występuje także drażliwość, trudności w skupianiu się, drżenie rąk i języka, wypadanie włosów, duszności, zaczerwienienie spojówek czy ogólne osłabienie mięśni. Dodatkowo u kobiet występuje zaburzenie miesiączkowania, a u mężczyzn zmniejszone libido i zaburzenia wzwodu.

Aby zdiagnozować nadczynność, najłatwiej zbadać poziom stężenia hormonu TSH we krwi. Jeżeli przekracza on dolną granicę ustalonej normy, należy zbadać stężenie FT4, czyli wolnych hormonów tarczycy, które w przeciwieństwie do TSH będzie podwyższone. U pacjentów z subkliniczną nadczynnością jedynie poziom TSH jest nieprawidłowy.

Przyczyny nadczynności tarczycy

Wiemy już jak rozpoznać chorobę, jednak skąd się ona bierze? W Polsce najczęstszą jej przyczyną jest autoimmunologiczna choroba Gravesa – Basedowa (przeciwciała powodują nadmierne wytwarzanie hormonów przez tarczycę) i wole guzkowe toksyczne (powstają na skutek za małej ilości jodu w organizmie.

Inne przyczyny choroby:

• gruczolak przysadki (zwiększone wydzielanie TSH)
• poporodowe zapalenie tarczycy
• podostre zapalenie tarczycy
• nadmiar βhCG
• przedawkowanie hormonów tarczycy

Co dalej? Czyli leczenie nadczynności tarczycy

Po stwierdzeniu u nas choroby możemy zostać wysłani na dodatkowe badania takie jak USG tarczycy, morfologia , lipidogram czy badanie ilości przeciwtarczycowych przeciwciał w surowicy. Takie badania pomogą lekarzowi w diagnozie przyczyny nadczynności co znacznie ułatwi leczenie. To jak zastosujemy się do jego zaleceń oraz czy będziemy przyjmować przypisane leki zadecyduje o skuteczności leczenia, które może przebiegać w następujący sposób:

• leczenie jodem promieniotwórczym
• leczenie farmakologiczne
• leczenie stosowane przy podejrzeniu nowotworu złośliwego – operacyjne.

Lepiej zapobiegać niż leczyć – jak to zrobić?

Aby uchronić się przed niektórymi przypadkami nadczynności tarczycy należy dbać o odpowiedni poziom jodu w organizmie oraz ograniczyć lub najlepiej rzucić palenie papierosów. Niestety jednak medycynie obca jest walka z zapobieganiu chorób autoimmunologicznych, które prowadzą do nadczynności.

Powikłania nadczynności tarczycy

Do powikłań nadczynności tarczycy należą:

• zawał serca
• migotanie przedsionków
• udar mózgu
• przełom tarczycowy (stan gwałtownego zaburzenia pracy ciała, nieleczony skutkuje śmiercią)
• złamania kości

Przy wczesnym rozpoznaniu chory nie powinien odczuć obniżenia jakości życia. Jednak bez prawidłowego leczenia mogą wystąpić powyższe powikłania. Nadczynność może powracać, dlatego po zakończeniu leczenia należy zostać pod okresową kontrolą endokrynologa.

Przełom tarczycowy

Przełom tarczycowy jest najgroźniejszym z powikłań, które prowadzi do śmierci w 30-50% przypadków. Jego leczenie polega na podawaniu leków przeciwtarczycowych, zazwyczaj na oddziale intensywnej terapii. Jego niektóre objawy to gorączka, wymioty, drżenie mięśni, wyższe tętno i potliwość.

Nadczynność tarczycy a ciąża

Nadczynność tarczycy może mieć istotny wpływ na przebieg ciąży i zdrowie zarówno matki, jak i dziecka. Tarczyca jest kluczowym gruczołem, który reguluje metabolizm organizmu, a jej nadczynność oznacza, że produkuje ona za dużo hormonów tarczycy, co może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.

W przypadku kobiet w ciąży, nadczynność tarczycy może zwiększyć ryzyko przedwczesnego porodu oraz poronienia. To dlatego, że zbyt wysoki poziom hormonów tarczycy może wpływać na rozwój płodu i zdrowie matki. Na przykład, może to prowadzić do nadmiernego wzrostu i rozwoju płodu, co może z kolei zwiększyć ryzyko komplikacji podczas porodu.

U noworodków, nadczynność tarczycy może być stanem przejściowym. To znaczy, że noworodek może mieć początkowo zbyt wysoki poziom hormonów tarczycy, ale poziom ten może wrócić do normy po pewnym czasie. Mimo to, konieczne może być monitorowanie stanu zdrowia noworodka, aby zapewnić odpowiednią opiekę medyczną, jeśli jest to konieczne.

Skonsultuj swoje objawy z lekarzem i przedłuż leki na hormony tarczycy – e-Recepta

Źródła:

1. „Interna Szczeklika 2015”
2. Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski; Kraków 2015 r.; wyd.7
3. „Nadczynność tarczycy”
4. P. Miśkiewicz, T. Bednarczuk
5. „Nadczynność tarczycy w ciąży”
6. P. Miśkiewicz, T. Bednarczuk