Choroba afektywna dwubiegunowa

Choroby psychiczne stają się coraz poważniejszym problemem na świecie. Jedną z nich jest choroba afektywna dwubiegunowa, która w znacznym stopniu utrudnia funkcjonowanie społeczne. Osoby cierpiące na tę chorobę przeżywają ekstremalne zmiany nastroju, które obejmują wysokie i niskie stany emocjonalne, nazywane epizodem maniakalnym i depresyjnym. Jakie są objawy choroby dwubiegunowej? Skąd się bierze choroba dwubiegunowa? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.

Co to choroba dwubiegunowa?

Choroba dwubiegunowa to naprzemiennie odczuwanie stanu ekscytacji i chęci do działania ze stanem smutku i brakiem motywacji. Choroba ta intensywnie wpływa na zmiany nastroju, poziomu energii i zdolność jasnego myślenia. Jest to choroba psychiczna, która trwa całe życie, ale przestrzegając planu leczenia można kontrolować wahania nastrojów i inne objawy.

Choroba dwubiegunowa – objawy

Objawy w stadium początkowym choroby to stany lękowe, problemy ze snem oraz zaburzenia związane z nadpobudliwością i koncentracją, a także trudności w rozwoju umiejętności szkolnych. Kolejny etap postępowania choroby dwubiegunowej to zaburzenia nastroju w okresie dojrzewania, które przekształcają się w stadium trzecie objawiające się epizodami depresyjnymi. Ostatnim etapem są epizody maniakalne w dorosłym wieku.

Epizod depresyjny w chorobie dwubiegunowej afektywnej

Epizod depresji to wyniszczający stan obniżonego nastroju. Epizod depresyjny to brak motywacji do podejmowania działań oraz wycofanie się z życia codziennego. Osoby w tym stanie często nie wychodzą nawet z łóżka, ponieważ wszystko staje się dla nich zbyt przytłaczające. Negatywne myślenie zabiera im całą energię. Epizod depresji to obsesyjne myślenie o porażce i zagłębianie się w poczuciu winy lub straty.

Epizod maniakalny w chorobie dwubiegunowej afektywnej

Epizod manii to intensywna (i często przesadna) aktywność, obsesyjność i podwyższona chęć do działania. Epizod maniakalny cechuje się również obniżoną potrzebą snu. Zachowania w okresie manii są nieprzewidywalne, impulsywne i lekkomyślne. Hipomania to łagodniejsza forma manii, która nie obejmuje epizodów psychotycznych. Osoby z hipomanią często dobrze funkcjonują społecznie.

Aby zdiagnozować chorobę afektywną dwubiegunową, pacjent musi doświadczyć przynajmniej jednego okresu manii lub hipomanii i epizodu depresji.

Kto choruje na chorobę dwubiegunową?

Naukowcy nie definiują jednej, prostej przyczyny choroby. Można wyróżnić trzy grupy osób, które z większym prawdopodobieństwem może dotknąć choroba dwubiegunowa. Dziedziczenie to niestety główny przyczynek. Szanse na rozwój choroby u dziecka są zwiększone wtedy, gdy rodzice lub rodzeństwo na nią cierpią. Jednak należy pamiętać, że nie jest to stuprocentowa zależność. Badania bliźniąt jednojajowych donoszą, że nawet jeśli u jednego dziecka rozwinie się zaburzenie to nie oznacza, że drugie dziecko również będzie chorowało.

Inną przyczyną jest stres – traumatyczne wydarzenia mogą wywołać epizod maniakalny lub depresyjny. Umiejętność radzenia sobie ze stresem może odgrywać dużą rolę w rozwoju choroby. Trzecią grupą osób są ludzie ze specyficzną strukturą mózgu. Nieprawidłowości w chemii mózgu, jego strukturze lub funkcjonowaniu mogą zwiększać ryzyko choroby.

Czy choroba dwubiegunowa jest wyleczalna?

Pomimo tego, że choroba dwubiegunowa nie ma bezpośredniego lekarstwa, to istnieje wiele skutecznych metod leczenia, które znacznie poprawiają jakość życia. Nieleczona choroba afektywna zwykle się pogarsza. Przy odpowiednim planie leczenia obejmującym psychoterapię, leki, zdrowy tryb życia, regularny harmonogram dnia i wczesne zdiagnozowanie, wiele osób jest w stanie dobrze żyć z tą chorobą. Jeżeli podejrzewasz u siebie lub Twojego bliskiego chorobę dwubiegunową, pilnie skontaktuj się z lekarzem.

Choroba afektywną dwubiegunową a związek

Osoby z chorobą afektywną dwubiegunową mogą mieć okres, w których czują się nadmiernie szczęśliwi i naładowani energią, a zaraz potem okres smutku, beznadziejności i ospałości. Nie zawsze, ale często pomiędzy tymi okresami czują się normalnie. Zachowania wysokie i niskie szybko mogą się stać drażliwe zarówno dla osoby chorej, jak i jej bliskich. Holistyczne podejście do leczenia choroby, a także nauczenie się zachowań, które mogą sygnalizować zbliżający się stan manii lub depresji, mogą pomóc w radzeniu sobie z chorobą we wspólnym życiu.

Źródła:
E. Ferensztajn, J. Rybakowski, Etapy przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, Klinika Psychiatrii Dorosłych UM w Poznaniu Psychiatria XLVI (4) 2012, s. 613–626.
E. Vieta, F. Colom, Psychological interventions in bipolar disorder: from wishful thinking to an evidence-based approach, [w:] Acta Psychiatr Scand Suppl (422) 2004, s. 34–38.
https://www.healthline.com/health/bipolar-disorder