Ból ręki po szczepieniu – przyczyny i jak go złagodzić?

Szczepienie przeciw COVID-19 jest obecnie bardzo ważnym krokiem dla całego społeczeństwa. Kto już jest przynajmniej po jednej dawce, ten najprawdopodobniej wie, czym jest ból ramienia po szczepieniu. Jest to efekt uboczny, który nie należy do najprzyjemniejszych, ból w ramieniu jest odpowiedzią układu odpornościowego na szczepionkę, a reakcja ta obejmuje stan zapalny. Na szczęście dolegliwość trwa zwykle nie dłużej, niż dzień lub dwa. 

Dlaczego po szczepieniu boli ręka?

Istnieje wiele skutków ubocznych szczepionki przeciw COVID-19, które mają łagodny lub reaktogenny charakter. Choć większość objawów po szczepieniu ma tendencję do samoistnego rozwiązywania, to niektóre z nich mogą być wyjątkowo kłopotliwe ze względu na ich intensywność. Ból ramienia i ogólne osłabienie organizmu to jeden z tych skutków ubocznych. Po ukłuciu w miejscu, w którym podaje się szczepionkę, może pojawić się ból, a czasem nawet obrzęk z powodu stanu zapalnego. Zapalenie obejmuje zaczerwienienie, bolesność i obrzęk. Dzieje się to w miejscu wstrzyknięcia, wykonuje się to w środkowy mięsień naramienny. Jednym ze sposobów zmniejszenia tej reakcji jest poruszanie ramieniem, aby szczepionka i jej reakcja nie były skoncentrowane w jednym miejscu. Ból ramienia po szczepieniu to jeden z najczęstszych na świecie doniesień o skutkach ubocznych szczepionek.

Reakcja, która powoduje ból ramienia, jest przykładem tego, jak organizm postrzega szczepionkę w pierwszej kolejności. Kiedy dostajesz zastrzyk, organizm traktuje to jako uraz, tak samo jak krwawienie lub skaleczenie, i wysyła komórki odpornościowe do ramienia rozluźniając przy tym naczynia krwionośne. W ramach tego procesu komórki odpornościowe powodują stan zapalny, który później pomaga chronić się przed tym samym patogenem, jeśli kiedykolwiek ponownie trafi do Twojego ciała. Eksperci nazywają to „reaktogennością” szczepionki. Podrażnienie ramienia jest również po części spowodowane reakcją mięśnia na niewielką ilość płynu ze szczepionki, który został wstrzyknięty w ramię.

Inne skutki uboczne po szczepieniach

Według badań w większości przypadków skutki uboczne szczepionek są niewielkie i ustępują w ciągu kilku dni. Symptomy różnią się w zależności od rodzaju szczepionki, np. grypa, półpasiec lub zapalenie płuc. Łagodne skutki uboczne szczepionek mogą obejmować:

• ból, zaczerwienienie, tkliwość lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
• zmęczenie i ogólne osłabienie organizmu,
• ból głowy,
• swędzenie w miejscu wstrzyknięcia,
• mdłości,
• zawroty głowy lub omdlenia (najczęściej u młodzieży).

Jeżeli niepokoją Cię Twoje skutki uboczne po szczepieniu, skonsultuj się pilnie z lekarzem.

Czy można zmniejszyć ból po szczepieniu?

Pamiętaj, aby po szczepieniu poruszać ramieniem, ponieważ jeśli pozostaniesz w nieruchomej pozycji, ręka może boleć bardziej. Możesz przyjąć lek przeciwbólowy przez jeden lub maksymalnie dwa dni po szczepieniu, aby złagodzić ból i obrzęk. Możesz również robić ciepłe okłady w miejscu wstrzyknięcia i wokół niego. Natomiast jeśli martwisz się zaczerwienieniem i obrzękiem powstałym na ramieniu, obrysuj obszar markerem – jeśli po kilku dniach powiększy się lub nie zmniejszy, skontaktuj się z lekarzem. 

Inne objawy, które mogą wymagać opieki medycznej:

• wysoka gorączka po szczepieniu,
• objawy reakcji alergicznej, które mogą obejmować trudności w oddychaniu, świszczący oddech, pokrzywkę, bladość, osłabienie, szybkie bicie serca lub zawroty głowy.

Źródła:

• COVID-19 – Szczepionki i szczepienia, E. Augustynowicz, T. Jackowska, Przegląd pediatryczny 50, 2021, s. 16-26.
• https://share.upmc.com/2016/12/arm-pain-after-vaccinations/
• https://www.shelteringarms.com/rehablog/arm-soreness-after-covid-19-vaccination/