Ubezpieczenie lekarzy — co trzeba wiedzieć przed jego wyborem?

Zawód lekarza, bardziej niż wszystkie inne, obarczony jest ryzykiem popełnienia błędu, który oddziałuje na drugiego człowieka. Jak wiadomo, wszyscy jesteśmy tylko ludźmi i każdemu może zdarzyć się potknięcie. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą, przewiduje konieczność wykupu OC lekarza, niezależnie od specjalizacji. Sprawdź, z czym się ono wiąże, jakie obejmuje warianty i co powinieneś wiedzieć przy jego wyborze!

Czy każdy lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych zobowiązany jest posiadać ubezpieczenie?

OC lekarza jest to obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą w formie działalności gospodarczej, polegającej na indywidualnej lub grupowej praktyce. Jedynie lekarze pracujący na podstawie umowy o pracę lub zlecenie w zbiorczych placówkach medycznych nie mają obowiązku jego posiadania. Mogą natomiast zdecydować się na wykup dobrowolnego ubezpieczenia OC.

Co obejmuje obowiązkowe ubezpieczenie OC lekarza?

W ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC lekarze nie muszą odpowiadać własnym majątkiem za szkody powstałe wskutek popełnionych przez nich błędów medycznych, do których należą przede wszystkim błędna diagnoza oraz nieprawidłowy dobór metod leczenia, mogących skutkować pogorszeniem stanu zdrowia, a nawet śmiercią pacjenta. OC obejmuje również roszczenia wynikające z niezgodnego z prawem zaniechania świadczeń zdrowotnych.

W przypadku wystąpienia błędu lekarskiego pacjent (lub rodzina pacjenta, kiedy doszło do jego śmierci) ma prawo wystąpienia o odszkodowanie lub stosowne zadośćuczynienie. Dzięki obecności ubezpieczenia, lekarz nie musi pokrywać ich z własnej kieszeni (w całości bądź częściowo). Jest to szczególnie ważne, jeśli roszczenia opiewają na bardzo wysokie kwoty.

Jakie czynniki wpływają na wysokość składki na ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej lekarza i ile ona wynosi?

Obowiązkowe ubezpieczenie OC lekarzy może różnić się w zależności od stopnia ryzyka błędu związanego z wykonywaną specjalizacją.

• Najniższy stopień ryzyka odpowiedzialności — specjalizacje niezwiązane z zabiegami inwazyjnymi, takie jak medycyna rodzinna i internistyczna, dermatolodzy, diagności itp.
• Średni stopień ryzyka odpowiedzialności — dotyczy specjalizacji związanych z zabiegami bardziej inwazyjnymi, mogącymi wiązać się ze średnim ryzykiem dla pacjenta. Stopień ten może dotyczyć np. lekarza dentysty, pediatry, a także medyków sportowych.
• Najwyższy stopień ryzyka odpowiedzialności — wiąże się ze specjalizacjami, które wymagają prowadzenia zabiegów inwazyjnych i obarczonych sporym ryzykiem dla pacjenta. Przede wszystkim do tej grupy zalicza się chirurg, ortopeda, lekarz ratunkowy, a także anestezjolog, ginekolog czy położnik.

Ponadto na ostateczną wysokość stawki na ubezpieczenie OC wpływają takie czynniki, jak staż wykonywania i zakres praktyki lekarskiej, ilość pacjentów czy lokalizacja, w której lekarz świadczy działalność leczniczą. Nie bez znaczenia jest także fakt zaistnienia w przeszłości błędów lekarskich i wynikających z nich roszczeń.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC a udzielanie świadczeń zdrowotnych w kilku podmiotach

Według dostępnych danych, ponad połowa lekarzy zatrudnionych jest w co najmniej dwóch miejscach. Często równolegle sprawują swoje obowiązki w szpitalach lub przychodniach w ramach umowy z NFZ oraz prowadzą prywatną praktykę lekarską. Taki podział pracy generuje wahania związane z dopasowaniem prawidłowej ochrony ubezpieczeniowej.

W przypadku tzw. wielozatrudnienia połączonego z prowadzeniem działalności gospodarczej najlepszą opcją wydaje się wybór pakietu obejmującego obowiązkowe ubezpieczenie OC poszerzone o warianty dobrowolne, co pozwoli uchronić nas niezależnie od formy prowadzonej praktyki leczniczej.

Jakich praktyk nie obejmuje obowiązkowe OC lekarza?

Przede wszystkim ubezpieczenie OC lekarza nie chroni go w przypadkach, które wydarzyły się podczas jego pracy na etacie. Takie sytuacje podlegają nie pod ubezpieczenie indywidualne, ale polisę pracodawcy. Rozwiązanie to nie jest jednak doskonałe, gdyż w momencie, w którym pojawiają się roszczenia ze strony pacjenta, lekarz wykonujący świadczenie również odpowiada swoim majątkiem wynoszącym maksymalnie wysokości trzech miesięcznych wynagrodzeń. Aby się tego ustrzec, warto rozważyć zakup dodatkowego, dobrowolnego ubezpieczenie OC na taką ewentualność.

Co więcej, pakiet obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą nie obejmuje następujących sytuacji:

• szkody wyrządzone pacjentowi podczas wizyty przez lekarza, który wcześniej został pozbawiony prawa do wykonywania praktyki lub jest w trakcie zawieszenia działalności leczniczej;
• zapłata kar umownych;
• szkody wyrządzone podczas zabiegów chirurgii plastycznej i zabiegów o charakterze kosmetycznym, wykraczających poza korekcję wad wrodzonych pacjenta bądź powstałych wskutek urazów lub chorób (chyba że lekarz dokupi specjalny pakiet).

Ponadto ubezpieczenie to nie działa w przypadku szkód powstałych wskutek działań wojennych, a także polegających na zniszczeniu lub utracie przedmiotów należących do pacjentów.

Dobrowolne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej dla lekarzy — Co warto o nim wiedzieć?

Niezależnie od podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu, warto zastanowić się nad wykupem dobrowolnego ubezpieczenia OC, a także innych dodatkowych ubezpieczeń, mogących stanowić ważny aspekt ochrony, zarówno swojego majątku, jak i dobrego imienia.

Dobrowolna ochrona ubezpieczeniowa jest rozszerzeniem obowiązkowego OC lub polisy pracodawcy o:

• ochronę przed szkodami powstałymi w wyniku rażącego niedbalstwa,
• ochronę szkód związanych z zabiegami medycyny estetycznej,
• ochrony szkody wyrządzonej przez lekarza — podwykonawców bez prawa regresu,
• ochronę szkody w mieniu pracodawcy,
• ubezpieczenie działalności poza granicami kraju.

Ponadto wśród często wybieranych wśród lekarzy wariantów na uwagę zasługują:

• Ubezpieczenie od następstwa nieszczęśliwych wypadków (Ubezpieczenie NNW) z ryzykiem HIV i WZW;
• Ochrona prawna wykonywania zawodu;
• Ubezpieczenie na wypadek utraty dochodu lekarza.

Na jakie kryteria ubezpieczenia prowadzenia działalności leczniczej warto zwrócić uwagę?

Na rynku spotkamy się z dziesiątkami ofert ubezpieczeń lekarskich, co może powodować trudności z wyborem najlepszej dla siebie opcji. Można oczywiście skorzystać z usług doradcy ubezpieczeniowego, który objaśni poszczególne warianty i pomoże dobrać ten najbardziej zbliżony do indywidualnych potrzeb. Warto jednak samemu orientować się, jakie aspekty powinny zwrócić naszą uwagę w poszczególnych wariantach ubezpieczeń i w jakim przypadku będą one przydatne. Do takich punktów należą:

• Suma gwarancyjna, czyli maksymalna kwota, jaka może być wypłacona pacjentowi — określa górną granicę wysokości świadczenia pieniężnego, jaką ubezpieczyciel wypłaci poszkodowanemu w sytuacji zgłoszenia roszczeń. Suma gwarancyjna może określać zarówno wypłatę pojedynczego zadośćuczynienia, jak i łączną wartość zasądzonych rat odszkodowania w okresie ubezpieczenia.
• Warunki odmowy wypłaty i obciążenia kosztami lekarza — zawsze należy się zapoznać z ewentualnymi ograniczeniami i wyłączeniami odpowiedzialności finansowej. Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty, jeśli zajdzie jedna z wymienionych w wyłączeniach sytuacji, np. lekarz prowadził działalność leczniczą w stanie nietrzeźwości lub z czynnym zakazem wykonywania zawodu.
• Możliwość pokrycia kosztów ochrony prawnej — niekiedy ubezpieczyciel zapewnia wsparcie finansowe na koszty prowadzenia spraw sądowych wynikających z roszczeń dotyczących działań lekarza niezgodnych z dobrymi praktykami medycznymi. Najczęściej jednak wariant ten jest dodatkowo płatny.

Ile kosztuje obowiązkowe OC lekarza?

Koszt rocznej polisy na ubezpieczenie obowiązkowe lekarza może być bardzo zróżnicowany i zależny od przedstawionych wyżej warunków. Obecnie średnie ceny wahają się od około 150 zł do nawet 500 zł.

Ostateczny wybór nie powinien być jednak podyktowany jedynie ceną ubezpieczenia OC, ale przede wszystkim jego warunkami. Najtańsze warianty mogą nie zapewniać odpowiednich sum gwarancyjnych, czy zawierać sporo wykluczeń, co może skutkować problemami z wypłacaniem odszkodowań i koniecznością pokrycia ich z własnej kieszeni.

Ubezpieczenie OC lekarzy — Podsumowanie

Wszyscy lekarze prowadzący prywatną działalność leczniczą, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów, objęci są obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. Zwolnieni z niego są natomiast lekarze zatrudnieni na podstawie umowy zlecenia lub umowy o pracę w placówkach medycznych, np. szpitalach czy przychodniach. Ubezpieczenie to pokrywa roszczenia pieniężne pacjentów, którzy w wyniku błędu zaistniałego podczas wizyty w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego doznali uszczerbku na zdrowiu lub ponieśli śmierć (wtedy roszczenia wysnuwa rodzina).

Warto mieć na uwadze, że ubezpieczenie OC nie pokryje kosztów roszczeń powstałych w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych niezgodnie ze sztuką lekarską, czy podczas zakazu wykonywania zawodu. Wybierając OC lekarza, warto dokładnie sprawdzić, co znajduje się w zakresie ubezpieczenia i ewentualnie rozważyć dokupienie dodatkowych wariantów dobrowolnych.