Fizyczne objawy stresu, które łatwo zbagatelizować
Napięcie mięśniowe, bóle karku, uczucie ciągłej sztywności — kto z nas tego nie zna? Często zrzucamy winę na złą poduszkę, ale to stres zaciska się na mięśniach jak niewidzialna obręcz. Do tego dochodzą bóle głowy, które pojawiają się niespodziewanie, ale nie odpuszczają całymi dniami.
Układ trawienny również daje o sobie znać. Nie bez powodu mówi się, że „jelita to drugi mózg” — silne emocje mogą powodować zgagę, skurcze żołądka, wzdęcia, a nawet zaparcia. Organizm nie radzi sobie z przetwarzaniem codziennego napięcia, a konsekwencje odczuwamy… przy każdym posiłku.
Bezsenność i zmiany apetytu — sygnały, których nie można ignorować
Zasypiasz, ale budzisz się po godzinie? Albo leżysz do drugiej w nocy, bo w głowie wciąż krąży lista spraw do załatwienia? Sen to pierwszy obszar, który stres bierze na celownik. A zaraz po nim — apetyt. Dla jednych stres jest sygnałem, by sięgnąć po kolejną tabliczkę czekolady, dla innych — by nie jeść nic przez pół dnia. Jedno i drugie może być niebezpieczne, jeśli trwa zbyt długo.
Kiedy ciało boli bez wyraźnego powodu
Silny stres może manifestować się bólem. I to nie byle jakim. Palące uczucie w dłoni, kłucie pod łopatką, dziwne mrowienie w palcach — to nie musi być od razu choroba. Często są to tzw. bóle neuropatyczne, czyli takie, które wynikają z nadreaktywnego układu nerwowego. Niewidzialne, ale bardzo realne. Do tego mogą dojść problemy z równowagą, uczucie zimna mimo ciepłej pogody, a nawet lekkie drżenie kończyn.
Gdy emocje wymykają się spod kontroli
Stres nie kończy się na fizyczności. Potrafi rozedrzeć emocje na kawałki. Masz wrażenie, że wszystko Cię drażni? Że mały problem urasta do rangi katastrofy? Silny stres potrafi obniżyć próg frustracji do minimum. Pojawia się lęk, rozdrażnienie, czasem nagłe wybuchy złości. A za rogiem czai się smutek i poczucie bezsensu.
Niektóre osoby zauważają też spadek koncentracji. Trudno im się skupić, zapominają, co mieli zrobić pięć minut temu. Myśli rozpływają się gdzieś między jednym zadaniem a drugim.
Długotrwały stres zmienia sposób, w jaki funkcjonujesz
Wydawałoby się, że da się to przeczekać. Że „jak tylko minie ten tydzień”, to wszystko wróci do normy. Niestety, długotrwały stres działa podstępnie. Wpływa na odporność, serce, hormony, a nawet na relacje z ludźmi. Często prowadzi do unikania kontaktów, wycofania, a w najgorszym wypadku — do depresji czy uzależnień.
Ciało daje znaki, zanim dojdzie do kryzysu
To nie musi być dramatyczny moment. Czasem wszystko zaczyna się od zwykłego zmęczenia. Z dnia na dzień brakuje Ci siły, żeby zrobić to, co kiedyś przychodziło naturalnie. Odporność spada, łapiesz infekcje, coraz trudniej Ci się zebrać w sobie. Jeśli nie zatrzymasz się na czas, organizm sam wymusi przerwę — bólem, bezsennością, problemami z żołądkiem albo atakiem paniki.
Źródła:
American Psychological Association. (2023). Stress effects on the body. APA.https://www.apa.org/topics/stress/body
Harvard Health Publishing. (2020). Understanding the stress response. Harvard Medical School.https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/understanding-the-stress-response
National Institute of Mental Health. (2022). 5 things you should know about stress. U.S. Department of Health and Human Services.https://www.nimh.nih.gov/health/publications/stress