Alkoholizm -czym jest i jak go leczyć?

Uzależnienie skutkujące powstaniem problemów rodzinnych, zawodowych, towarzyskich. Alkohol – najpopularniejsza substancja psychoaktywna, część kultury i obyczajów wielu krajów, wyzwanie dla populacji w sferze profilaktyki i leczenia alkoholizmu.

Czym jest alkoholizm?

Definicja alkoholizmu przedstawia go jako przewlekłą, postępującą chorobę, charakteryzującą się:

• tolerancją
• uzależnieniem
• zmianami w narządach wewnętrznych

Człowiek uzależniony traci decyzyjność i umiejętność racjonalnego myślenia. Alkoholik zwykle selektywnie wybiera towarzystwo, utrzymuje kontakty z pozwalającymi mu na spożywanie trunków, bądź współ pijącymi. Uzależnieni mają zwyczaj manipulowania niepijącymi, wykorzystują ich do zaciągnięcia pożyczki, zakupienia alkoholu czy stworzenia alibi. Chory unika kontaktu z ludźmi zauważającymi problem. Próbuje za wszelką cenę pokazać, że jest zdrowy i wolny. Sięga po alkohol, próbując pokazać, iż jest swoim własnym panem i podjął decyzję o napiciu się. W trakcie nadmiernego spożycia alkoholu, osoba uzależniona ma przebłyski świadomości niestety dla alkoholika to powód do dalszego picia.

Dlaczego alkoholik wraca do picia?

Wytłumaczenie jest bardzo proste: alkoholik tracąc kontrolę nad swoją decyzyjnością, tracąc swoją wolność, próbuje wmówić sobie, iż tak nie jest i wszystko robi w pełni świadomie, po dokonaniu wyboru i decyzji. W swoim mechanizmie wyparcia zamyka się w błędnym kole, nie pozwalając sobie na zobaczenie problemu, przez co bardziej traci swoją własną wolę, mimo iż wydaje się mu, iż spożywanie alkoholu jest logiczne i uzasadnione w jego sytuacji.

Rodzaje osobowości alkoholika

Szwedzcy badacze zaobserwowali dwie osobowości alkoholika:

• nieśmiały z wysokim poziomem lęku
• pełny energii, pewny siebie, po spożyciu alkoholu mający tendencje do aspołecznych zachowań.

Osoby poddane badaniu pokazywały swoim zachowaniem rodzaj osobowości biologicznych rodziców, co prowadzi do stwierdzenia, iż geny są przyczyną ożywienia tych osobowości.

Przyczyny alkoholizmu

Na rozwój choroby wpływa wiele czynników. Potwierdzono, iż subiektywny pociąg do alkoholu jest wprost proporcjonalny do problemów emocjonalnych konkretnego człowieka.

Przyczyny alkoholizmu stanowią aspekty:

• psychologiczne
• społeczno-ekonomiczne
• genetyczne

Czynnikami przyczyniającymi się do rozwoju alkoholizmu są:

• uczucie beznadziei, pustki
• brak widoków na przyszłość
• bezrobocie

Życie w niedostatku pozbawia poczucia człowieczeństwa. Gdy człowiek musi liczyć każdy grosz, ograniczać się do rzeczy najważniejszych, jedyną nadzieją, paradoksalnie, może wydawać się alkohol. Odciągając od złych myśli, choć nie na długo, daje człowiekowi złudną chwilę relaksu.
Wszystkie te rzeczy dotyczą coraz większej ilości społeczeństwa. Występują problemy pokoleniowe, które w zetknięciu z powszechnym dostępem do alkoholu owocują coraz większą ilością uzależnionych, w tym często nawet bardzo młodych.

Nie tylko ludzie żyjący w skrajnej biedzie popadają w nałóg. Może do tego dojść, gdy goniąc za bogactwem, pragnieniami, ludzie w ramach relaksu, próby ucieczki od zmartwień i lęków, sięgają po alkohol. Powszechne wzorce, kultura i obyczaje związane z piciem alkoholu, mogą doprowadzić do alkoholizmu.

Statystyki

 Po alkohol sięgają coraz młodsze osoby, nawet dzieci ze szkół podstawowych (w wieku nastoletnim) i średnich. U ludzi takich do alkoholizmu potrafi doprowadzić chęć przypodobania się rówieśnikom lub starszym kolegom, czy też chęć naśladowania ich. Dawniej, częściej to ludzie 40-50 letni, z brakiem wykształcenia, o niskim statusie społecznym, żyjący w niedostatku, teraz bardzo często w alkoholizm popadają ludzie wykształceni, dobrze sytuowani.

Odwyk

Pacjent dawnego schematu uważał, że nie potrzebuje pomocy i nie wykazywał chęci współpracy, dziś pacjenci wręcz proszą o pomoc z wyjścia z uzależnienia i o receptę na udane życie. Również zmianie uległa główna cecha pacjentów leczenia odwykowego, z głównie degradacji psychofizycznej, na w szczególności deficyt umiejętności interpersonalnych i zagubienie. Równocześnie osoby zgłaszające się na leczenie, zwykle cierpią na depresje czy stany lękowe.

Objawy

W 1952 roku, podczas badań przeprowadzanych wśród uczestników terapii AA, biostatyk E. M. Jellinek, zauważył schemat powstania i rozrostu uzależnienia. Podzielił go na cztery etapy:

• Picie towarzyskie – trwa od kilku miesięcy do ok. dwóch lat. Nadużywając alkoholu osoba chce uciec od rzeczywistości, zniwelować lęki, stres
• Faza ostrzegawcza – trwa od 6 miesięcy do 5 lat. Rozpoczyna się niespotykanymi zachowaniami i w ich konsekwencji poczuciem winy. Rozwija się tolerancja alkoholowa, częstsze pojawianie się luk w pamięci. Chorujący potrafi ukryć swoje problemy alkoholowe
• Faza krytyczna – utrata kontroli nad piciem. Każdy kieliszek prowadzi do chęci sięgnięcia po następny. Alkoholik rozpaczliwie szuka rozwiązania, zmiany stylu czy okoliczności picia, zmiany otoczenia, okresowych abstynencji. Nieudane próby uzyskania kontroli spożywania alkoholu prowadzą do wejścia w alkoholizm. Oczywistym staje się codzienne spożycie alkoholu. Zazwyczaj dochodzi do zrywania więzi rodzinnych i towarzyskich
• Faza chroniczna – gwałtowny spadek tolerancji alkoholu, pijący upija się natychmiastowo. Aby zaspokoić głód alkoholowy uzależniony sięgnie po cokolwiek, byleby znajdował się w tym alkohol etylowy. W organizmie zachodzą poważne zmiany. Alkoholik nawet w stanie trzeźwości nie może wykonać prostych czynności. Ogarniają go lęki i drżenia, system racjonalizacji przestaje działać w odpowiedni sposób. Dla alkoholika jest już tylko jedna nadzieja – terapia, sam musi zdecydować czy się jej podejmie i da sobie szansę na powrót do realnego życia

Skutki

Skutkami uzależnienia alkoholowego są:

• psychiczne i fizyczne choroby
• wpadanie w inne nałogi typu narkomania
• próby samobójcze czy też samobójstwo
• rozpad życia rodzinnego, towarzyskiego, zawodowego
• demoralizowanie dzieci i młodzieży
• brak poszanowania zasad prawnych

Chorobami występującymi u alkoholików są:

• marskość wątroby
• choroba wrzodowa dwunastnicy i żołądka, powiązane z nimi bóle brzucha
• problemy z układem krążenia, np. powiększenie i niewydolność serca
• problemy z układem oddechowym np. zapalenie płuc
• problemy z układem nerwowym

Alkoholizm prowadzi do wielu konfliktów w rodzinie. Odbija się na reszcie domowników, w szczególności dzieciach. Może doprowadzić do rozwodu czy też straty praw rodzicielskich.

Ekonomicznymi konsekwencjami alkoholizmu są:

• utrata stanowiska pracy
• wypadki spowodowane pod wpływem
• liczne bójki i rozboje, za które prowokator ponosi konsekwencje finansowe

Alkoholizm a ciąża

Alkohol szkodzi ciężarnej i dziecku, w którego organizmie już od chwili poczęcia zachodzą zmiany w jego rozwoju. Jednostka chorobowa FAS (Fetal Alcohol syndrome – ang., Alkoholowy Zespół Płodowy- pol.) ukazuje się przez:

• zaburzenia psychologiczne
• zaburzenia funkcjonowania mózgu
• zaburzenia rozwojowe
• opóźnienie umysłowe

Często dziecko alkoholików zaniedbuje naukę, czy nawet dokonuje przestępstw, jest podatniejsze na różne nałogi.

Leczenie

Leczenie jest długotrwałym, możliwym do realizacji tylko przy współpracy uzależnionego, procesem dzielącym się na fazy:

• Detoksykacja (odtrucie) – uwolnienie organizmu od toksyn alkoholowych. Sprawdza siłę alkoholika i chęć wyjścia z nałogu, wiele osób kończy bezpowrotnie swoją terapię na tym etapie
• Psychoterapia – spełnia funkcje rekonstruujące i podtrzymujące. Konieczna po detoksykacji
• Wszywka alkoholowa – jako terapia awersyjna. Stosuje się Esperal jak tabletki do implantacji, które mają wywołać niechęć do picia.
• Terapia społeczna – pomaga alkoholikowi powrócić do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Czasami do pomocy choremu używa się leków upraszczających odejście od alkoholu

Pomoc w walce z nałogiem możesz uzyskać umawiając konsultację lekarską online.

Źródła:

Alkoholizm wśród dzieci i młodzieży [w:] Problemy Alkoholizmu 1/2006, Nr 1(524) Warszawa 2006, s. II.Kilka myśli o uzależnieniu i niezależności,[w:] Świat problemów Nr 12(155), Warszawa 2005 s.4Gwiazda A., Alkoholizm odsłania tajemnice… [w:] Problemy alkoholizmu 1/2005, Warszawa, Nr 1(519), s. 22
Problemy Alkoholizmu Nr 1(524), Warszawa 2006, s.11.
Turowski S., Mówić o szkodliwości alkoholizmu to za mało [w:] Problemy Alkoholizmu 1/2006 Nr 2 (525), s. IX.
Moczuk E., Fazy uzależnienia od alkoholu – wybrane zagadnienia [w:] Problemy Alkoholizmu Nr 2-3(491-492), Luty-Marzec 1997, Warszawa, s.23.
Jakima S., Farmakoterapia alkoholowego zespołu abstynencyjnego [w:] Problemy Alkoholizmu Nr 3(510), 2000, s. 15-16