1. Home
  2. Artykuły lekarzy
  3. Arytmia serca – symptomy i leczenie

Arytmia serca – symptomy i leczenie

Arytmia serca – symptomy i leczenie

Warunkiem zrozumienia arytmii jest anatomia i fizjologia układu bodźco-przewodzącego serca. Układ komórek mięśniowych w sercu jest wykorzystywany do generowania i przewodzenia impulsów mikroelektrycznych, dzięki czemu struktura serca kurczy się we właściwej kolejności.

Patologia w tym układzie może powodować zakłócenia w przewodzeniu impulsów elektrycznych, np. blokadę przewodzenia między przedsionkiem a komorą lub w odgałęzieniach pęczka Hisa.
Inne chore komórki mięśnia sercowego lub czynniki zmieniające ich właściwości bioelektryczne również mogą powodować arytmię serca.

Rodzaje arytmii serca

Ze względu na pochodzenie arytmia dzieli się na:

  • nadkomorową – występującą najczęściej w przedsionkach lub w docierających do nich naczyniach krwionośnych
  • komorową – występująca w mięśniu komór serca

Zaburzenia przewodzenia  bloki przewodzenia dzielą się na:

  • blok zatokowo – przedsionkowy- między węzłem zatokowo – przedsionkowym a mięśniem przedsionków
  • blok przedsionkowo-komorowy- występuje w węźle przedsionkowo-komorowym lub pęczku Hisa
  • blok odnóg pęczka Hisa

Przyczyny arytmii

Zaburzenia rytmu i przewodzenia są powiązane z chorobami serca:

  • nadciśnieniem
  • chorobą niedokrwienną serca
  • kardiomiopatią – pierwotną choroba serca
  • niektórymi genetycznie uwarunkowanymi chorobami układu bodźcoprzewodzącego
  • nabytymi, wrodzonymi wadami serca, np. wadami zastawek

Zaburzenia rytmu i przewodzenia mogą wystąpić również na skutek przyczyn pozasercowych, takich jak:

  • niedotlenienia
  • niektórych leków
  • zatorowość płucna
  • narkotyków, czy dopalaczy
  • zatrucia toksycznymi substancjami
  • nadczynność/niedoczynność tarczycy
  • zaburzenia elektrolitowe wynikające z niedoboru potasu, magnezu we krwi
  • kwasica metaboliczna pojawiająca się np. podczas długotrwałych, forsownych ćwiczeń

Symptomy

Arytmię można zauważyć po następujących symptomach:

  • omdlenia
  • duszność
  • zawroty głowy
  • utrata przytomności
  • ból w klatce piersiowej
  • tachykardia, kołatanie serca
  • okresowe przerwy pracy serca

Zaburzenia, bloki przewodzenia mogą prowadzić do:

  • duszności
  • zawrotów głowy
  • zasłabnięć, omdleń
  • utraty przytomności
  • za wolnego tętna – bradykardii

Niekiedy zaburzenia rytmu i przewodzenia nie powodują żadnego z powyższych symptomów, pacjenci dowiadują się o chorobie przypadkowo podczas badań lekarskich lub po EKG. Symptomy arytmii możesz skonsultować z lekarzem podczas konsultacji z lekarzem online.

Rozpoznanie arytmii

Ważnymi czynnikami diagnostycznymi jest zdobycie informacji rodzinnych o nagłej śmierci członków rodziny oraz występowaniu chorób genetycznych. Łagodne zaburzenia rytmu mogą występować w zdrowym sercu u ludzi nie mający pozasercowych czynników proarytmicznych.

Migotanie przedsionków a arytmia

Migotanie przedsionków to rodzaj arytmii, w której komórki mięśniowe ściany środkowej przedsionka kurczą się asynchronicznie, drżą chaotycznie – migoczą, z prędkością 350-450 / min, co oznacza, iż nie dochodzi do skurczu przedsionków, serce pracuje nieregularnie.
Migotanie przedsionków dotyczy około 4–10% populacji wśród dorosłych, i jest czynnikiem ryzyka udaru mózgu i niewydolności serca.

Symptomy arytmiczne

Brak skurczu przedsionków spowalnia przepływ krwi w przedsionkach i sprzyja tworzeniu się w nich skrzepów. Zakrzepy w lewym przedsionku są szczególnie niebezpieczne, po uwolnieniu mogą zablokować naczynia krwionośne w mózgu i spowodować udar niedokrwienny.

Ponadto brak skurczu przedsionków zmniejszy rzut minutowy, czyli około 25% krwi pompowanej przez serce na minutę, co przyczynia się do:

  • omdleń
  • duszności
  • niewydolności serca
  • uczucia arytmii

U niektórych początek migotania przedsionków lub jego trwała postać przebiega bezobjawowo lub z łagodnymi objawami.

Przyczyny

Przyczyny migotania przedsionków dzieli się na:

  • sercowe – nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienna serca, wady zastawkowe serca, zapalenie mięśnia sercowego, kardiomiopatia
  • pozasercowe – nadczynność tarczycy, zatorowość płucna, nadużywanie leków, narkotyków czy też uzależnienia od alkoholu.

Leczenie

Musi spełniać następujące warunki:

  • poprawa jakości życia pacjenta przez ograniczenie uciążliwych symptomów powiązanych z niewydolnością serca
  • zawsze dotyczyć podłoża choroby, np. prowadzić do asymilacji ciśnienia lub zoperowania poważnej wady serca
  • chorujący o zwiększonym narażeniu zakrzepowo-zatorowym powinni używać leków przeciwkrzepliwych, niekiedy do końca życia
  • jeśli przyczyna migotania jest wyeliminowana, a wielkość lewego przedsionka jest odpowiednia, należy spróbować przywrócić prawidłowy rytm serca poprzez kardiowersję – przywrócenie odpowiedniej, miarowej czynności serca. Dzieli się na farmakologiczną – z użyciem leków przeciwarytmicznych, i elektryczną – z użyciem prądu uwalnianego przez urządzenie zwane kardiowerter – defibrylatorem
  • możliwe jest też zostawienie migotania przedsionków przy utrzymaniu prawidłowej pracy serca, pomimo jej niemiarowości, o czym decyduje lekarz z pacjentem
  • po umiarowieniu migotania, do zabezpieczenia pacjenta służy farmakoterapia lub ablacja- zabieg inwazyjny polegający na izolacji elektrycznej ujścia żył płucnych do przedsionka lewego, w którym powstaje migotanie przedsionków, służy do tego elektroablacja lub krioablacja

Arytmia komorowa

Arytmia występująca w prawej lub lewej komorze serca. Istnieje wiele rodzajów, ale najważniejsze to:

  • skurcze dodatkowe komorowe (PVC) – występują pojedynczo, parami lub kilka razy z rzędu. Często pacjenci odczuwają je w postaci szarpnięć, krztuszenia się, przerywanego bicia serca, niekiedy okresowych dokuczliwości w okolicy mostka. Nie wszyscy pacjenci odczuwają dolegliwości PVC, mimo jego występowania
  • częstoskurcz komorowy (VT) – szybki rytm serca, często występujący w chorym sercu, powodujący szybkie kołatanie serca, duszności, a nawet omdlenia lub całkowitą utratę przytomności
  • migotanie komór (VF) – Mięśnie komorowe nie kurczą się, tylko ich włókna chaotycznie drżą i „migoczą”. Przy migotaniu komór zawsze dochodzi do zatrzymania krążenia, czemu zapobiec może natychmiastowa defibrylacja i zabieg reanimacyjny

Skurcze dodatkowe komorowe

Mogą wystąpić nawet w zdrowym sercu, zwykle nie wymagając leczenia. Jeśli jednak jest ich wiele (ponad 25% wszystkich skurczów serca dziennie), konieczna jest diagnostyka oraz leczenie, ponieważ mogą one na dłuższą metę powodować niewydolność serca.
Częstoskurcz komorowy zwykle dotyka pacjentów, u których zdiagnozowano chorobę serca, ale czasami jest to jej pierwszy objaw. Należy szybko wezwać pogotowie ratunkowe i rozpocząć diagnostykę oraz leczenie w warunkach szpitalnych.

Migotanie komór

Migotaniu komór zawsze towarzyszy zatrzymanie akcji serca, z tego powodu szybka reakcja jest najważniejsza. Należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe i bez zwlekania dostąpić do reanimacji. W miejscach publicznych takich jak dworce, galerie handlowe, lotniska, znajdują się urządzenia AED (automatyczny defibrylator zewnętrzny) służą one reanimacji. Generują impulsy elektryczne i przywracają prawidłową pracę serca.Do każdego urządzenia jest dołączona instrukcja użycia “krok po kroku”, użyć może go każda, nawet nie przeszkolona osoba.

Arytmia komorowa leczenie

Każdy pacjent, u którego doszło do zatrzymania krążenia z powodu tachykardii lub migotania komór, musi zostać zdiagnozowany i leczony w szpitalu. Można tam zdiagnozować przyczyny tych niebezpiecznych chorób i wprowadzić wymagane leczenie zapobiegające nawrotom. Jeśli przyczyną okaże się niewyleczalna patologia serca, będzie można zastosować odpowiednie urządzenia rozpoznające zaburzenia rytmu i z użyciem impulsu elektrycznego spowodować jego wyrównanie.

Urządzenia takie dzielą się na dwa rodzaje:

  • zewnętrzne kardiowertery-defibrylatory, mogące występować w postaci kamizelki zabezpieczającej pacjenta do momentu wszczepienia ICD albo transplantacji serca
  • wszczepialne kardiowertery-defibrylatory (ICD), wszczepiane pod skórę, a ich elektrody na lub do serca

Co więcej w szpitalach możliwe jest wykonanie ablacji ogniska generującego np. częstokurcz komorowy. Przed zabiegiem wykonuje się badanie elektrofizjologiczne identyfikujące miejsce wytworzenia zaburzenia w lewej lub prawej komorze serca. Dopełnieniem podanych metod jest leczenie farmakologiczne.

  • Udostępnij artykuł: