Jaskra – poradnik dla pacjenta
Jaskra to przewlekła choroba oczu, która może prowadzić do nieodwracalnej utraty wzroku, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowana i leczona. Dowiedz się, jakie są objawy, przyczyny i metody zapobiegania jaskrze, aby skutecznie chronić swój wzrok.
Dostępni lekarze okuliści
Wybierz usługę konsultacji oferowaną przez lekarzy w swoich gabinetach.
-
Gabinet Online Przyjmuje w: Wt, Pon, Czw, Sob 30 poleceń lekarza Wystawiam recepty i zwolnienia Niedostępny dzisiaj. Sprawdź inne terminyWolne terminy na jutro:
-
JANIAK MED - Naramowicka 31A POZNAŃ Przyjmuje w: Śr, Sob 5 poleceń lekarza Wystawiam recepty i zwolnienia Niedostępny dzisiaj. Sprawdź inne terminyWolne terminy na jutro:
Jaskra - objawy
- Zawężenie pola widzenia – tzw. widzenie tunelowe, stopniowe ograniczanie widzenia bocznego.
- Problemy z widzeniem w ciemności – trudności w przystosowaniu wzroku do słabego oświetlenia.
- Bóle głowy i oka – szczególnie przy ostrych formach jaskry, kiedy wzrasta ciśnienie wewnątrzgałkowe.
- Widzenie kolorowych tęcz – pojawiające się wokół źródeł światła.
- Nudności i wymioty – rzadziej, ale mogą pojawić się w ostrych przypadkach.
- Zamglone widzenie – nagła utrata ostrości widzenia, szczególnie przy gwałtownym wzroście ciśnienia wewnątrzgałkowego.
- Pogorszenie ostrości wzroku – z czasem postępująca utrata wzroku, jeśli choroba nie jest leczona.
Czy jaskrę da się wyleczyć?
Jaskra to choroba, która niestety nie jest całkowicie wyleczalna, ponieważ uszkodzenie nerwu wzrokowego jest trwałe i nieodwracalne. Mimo to, dzięki nowoczesnym metodom leczenia, można skutecznie spowolnić rozwój jaskry i zapobiec dalszej utracie wzroku. Terapia jaskry polega głównie na obniżeniu ciśnienia wewnątrzgałkowego za pomocą kropli do oczu, leków doustnych, laseroterapii, a w bardziej zaawansowanych przypadkach – chirurgii. Regularne wizyty u okulisty i ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarskich są kluczowe, aby utrzymać wzrok w jak najlepszym stanie. Choć nie da się całkowicie cofnąć skutków jaskry, odpowiednie leczenie może znacznie poprawić jakość życia i zachować sprawność widzenia na długie lata.
Czego nie wolno robić przy jaskrze?
Osoby z jaskrą powinny unikać pewnych czynności i sytuacji, które mogą podnieść ciśnienie wewnątrzgałkowe, co z kolei może przyspieszyć postęp choroby. Należy unikać gwałtownych zmian temperatury – na przykład wchodzenia do bardzo gorących saun lub łaźni parowych, ponieważ mogą one powodować krótkotrwały wzrost ciśnienia. Warto także unikać intensywnego wysiłku fizycznego, który wywołuje znaczne napięcie, jak dźwiganie ciężarów czy ćwiczenia wymagające dużego wysiłku. Długotrwałe pochylanie głowy, na przykład podczas czytania czy pracy przy komputerze, również może być niekorzystne. Nadmierne spożycie kofeiny i alkoholu może podnosić ciśnienie, więc osoby z jaskrą powinny ograniczyć te substancje. W skrócie, przy jaskrze ważna jest dbałość o stabilność ciśnienia w oku i unikanie sytuacji, które mogą wywołać jego skoki.
Co widzi osoba z jaskrą?
Widzenie osoby z jaskrą często określa się jako widzenie tunelowe. Choroba ta powoduje stopniowe zawężenie pola widzenia, zaczynając od zewnętrznych jego części. W początkowych stadiach jaskry zmiany są praktycznie niezauważalne, ponieważ proces ten jest powolny i mózg potrafi kompensować niewielkie ubytki. Z czasem jednak, gdy pole widzenia staje się coraz węższe, osoba z jaskrą może odczuwać trudności w dostrzeganiu obiektów na obrzeżach, co może być niebezpieczne, zwłaszcza podczas poruszania się w przestrzeni publicznej. Osoby z zaawansowaną jaskrą często widzą tak, jakby patrzyły przez rurkę lub tunel – centralna część obrazu jest wyraźna, ale wszystko, co znajduje się na bokach, stopniowo zanika. Widzenie tunelowe może prowadzić do dezorientacji i trudności w codziennym funkcjonowaniu.
Co boli przy jaskrze?
Ból przy jaskrze występuje najczęściej w ostrych przypadkach choroby, kiedy dochodzi do gwałtownego wzrostu ciśnienia w oku. Ten typ jaskry, zwany jaskrą ostrą, charakteryzuje się silnym, przeszywającym bólem oka, który może promieniować na całą głowę. Taki ból często towarzyszy innym objawom, takim jak zamglone widzenie, nudności, a nawet wymioty. Ból może być tak intensywny, że jest trudny do zniesienia bez pomocy medycznej. W przewlekłej jaskrze ból rzadko występuje, jednak niektórzy pacjenci mogą odczuwać dyskomfort czy uczucie ciężkości w oku, zwłaszcza przy podwyższonym ciśnieniu wewnątrzgałkowym. W przypadku wystąpienia nagłego, silnego bólu oka należy natychmiast skonsultować się z lekarzem, ponieważ ostre ataki jaskry mogą prowadzić do szybkiej utraty wzroku.
Jaskra - przyczyny
- Wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego – nadmiar cieczy wodnistej w oku, której odpływ jest zablokowany, co powoduje wzrost ciśnienia i uszkodzenie nerwu wzrokowego.
- Predyspozycje genetyczne – jaskra może występować rodzinnie, zwiększając ryzyko jej wystąpienia.
- Wiek – ryzyko rozwoju jaskry wzrasta po 40. roku życia.
- Choroby przewlekłe – takie jak cukrzyca, nadciśnienie czy choroby serca, które mogą wpływać na rozwój jaskry.
- Wady wzroku – osoby z krótkowzrocznością mają wyższe ryzyko wystąpienia jaskry.
- Urazy oka – mogą uszkodzić struktury wewnątrz oka, co zwiększa ryzyko jaskry.
- Długotrwałe stosowanie sterydów – niektóre leki sterydowe mogą podnosić ciśnienie w oku, co sprzyja rozwojowi jaskry.
Co wywołuje jaskrę?
Jaskra jest złożoną chorobą, której przyczyny mogą być różne, jednak głównym czynnikiem ryzyka jest zwiększone ciśnienie wewnątrzgałkowe, które uszkadza nerw wzrokowy. Może ono wynikać z nieprawidłowego odpływu cieczy wodnistej, substancji odżywczej krążącej w oku, której nadmiar powoduje wzrost ciśnienia. Oprócz tego, czynniki genetyczne odgrywają istotną rolę, a osoby, których bliscy cierpią na jaskrę, mają zwiększone ryzyko jej rozwoju. Wiek także ma znaczenie – jaskra częściej występuje u osób po 40. roku życia. Do innych przyczyn zaliczamy choroby przewlekłe, jak cukrzyca czy nadciśnienie, które mogą osłabiać układ naczyń krwionośnych, także w oku. Co ciekawe, krótkowzroczność, a nawet długotrwałe stosowanie niektórych leków (np. sterydów) mogą również przyczynić się do wystąpienia jaskry. Ostatecznie jaskra często rozwija się w wyniku złożonego wpływu wielu czynników, dlatego warto być świadomym ryzyka i regularnie kontrolować wzrok.
Czy na jaskrę nosi się okulary?
Okulary same w sobie nie wyleczą ani nie spowolnią jaskry, ale mogą pomóc osobom z tą chorobą lepiej radzić sobie z problemami widzenia. Okulary korekcyjne poprawiają ostrość wzroku i mogą pomóc w codziennym funkcjonowaniu, zwłaszcza jeśli jaskra powoduje zaburzenia widzenia centralnego. Niektórzy pacjenci mogą potrzebować specjalnych okularów ochronnych, aby unikać oślepienia przez jasne światło lub zminimalizować stres na oczy. Warto jednak pamiętać, że okulary nie wpływają na samą chorobę ani na ciśnienie wewnątrzgałkowe, które leczy się za pomocą kropli, leków lub zabiegów. Dlatego, choć okulary mogą wspierać komfort widzenia, to w przypadku jaskry najważniejsza jest regularna kontrola u okulisty i właściwa terapia.
Co pogarsza jaskrę?
Jaskra to choroba, której przebieg mogą pogorszyć pewne czynniki zewnętrzne i nawyki życiowe. Przede wszystkim, wysokie ciśnienie krwi i stres mogą wpływać negatywnie, podnosząc ciśnienie wewnątrzgałkowe i przyspieszając uszkodzenie nerwu wzrokowego. Nieprawidłowa dieta, bogata w sól i tłuszcze nasycone, również może mieć negatywny wpływ na zdrowie naczyń krwionośnych, w tym tych znajdujących się w oku. Palenie tytoniu to kolejny czynnik ryzyka, gdyż nikotyna i substancje chemiczne zawarte w papierosach osłabiają naczynia krwionośne, zmniejszając dopływ tlenu do nerwu wzrokowego. Warto także ograniczyć długotrwałe przebywanie w jasnym świetle, szczególnie bez okularów przeciwsłonecznych. Każda sytuacja, która podnosi ciśnienie wewnątrzgałkowe lub osłabia układ krwionośny, może przyspieszyć rozwój jaskry, dlatego warto zwrócić uwagę na styl życia i wprowadzić odpowiednie zmiany.
Czy okulista widzi jaskrę?
Tak, doświadczony okulista jest w stanie zdiagnozować jaskrę podczas rutynowego badania wzroku. Wykorzystuje on kilka specjalistycznych testów, takich jak pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego i badanie dna oka, aby sprawdzić stan nerwu wzrokowego. Jednym z kluczowych badań jest także pachymetria, która mierzy grubość rogówki i pomaga oszacować ciśnienie w oku. Dodatkowo, okulista może wykonać badanie pola widzenia, które jest jednym z najważniejszych testów pomagających ocenić, czy choroba wpłynęła na widzenie peryferyjne. Dzięki nowoczesnym technologiom i dokładnym badaniom, jaskrę można wykryć we wczesnym stadium, co daje szansę na zatrzymanie jej postępu. Wczesna diagnoza jest kluczowa – dlatego regularne wizyty u okulisty to podstawa profilaktyki jaskry.
Jak szybko traci się wzrok przy jaskrze?
Szybkość utraty wzroku przy jaskrze zależy od wielu czynników, takich jak typ jaskry, jej stadium oraz indywidualna reakcja organizmu na leczenie. W przewlekłej jaskrze otwartego kąta, która rozwija się powoli, utrata wzroku postępuje stopniowo, często niezauważalnie przez lata. Z kolei ostra jaskra zamkniętego kąta może spowodować gwałtowną utratę widzenia w krótkim czasie, jeśli nie zostanie natychmiast podjęta interwencja medyczna. Wczesne rozpoznanie i regularne leczenie mogą spowolnić postęp choroby i zapobiec trwałej utracie wzroku. Jednak bez leczenia jaskra może prowadzić do ślepoty, dlatego tak ważne jest, by nie lekceważyć pierwszych objawów i regularnie kontrolować wzrok. Tracenie wzroku przy jaskrze jest nieodwracalne, ale jego tempo można skutecznie kontrolować za pomocą odpowiedniej terapii.
Najczęstsze pytania naszych pacjentów
-
Czy jaskra zawsze prowadzi do ślepoty?
Niekoniecznie – jaskra może prowadzić do ślepoty, jeśli nie jest leczona, ale regularne leczenie i wizyty kontrolne u okulisty mogą skutecznie spowolnić jej postęp i ochronić wzrok. -
Czy jaskra jest dziedziczna?
Tak, jaskra może być dziedziczna. Osoby, które mają w rodzinie przypadki jaskry, mają zwiększone ryzyko jej rozwoju i powinny regularnie kontrolować wzrok. -
Jakie badania są najważniejsze do diagnozy jaskry?
Kluczowe badania to pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie pola widzenia i ocena stanu nerwu wzrokowego. Okulista może też zalecić pachymetrię, czyli pomiar grubości rogówki. -
Czy jaskra boli od początku choroby?
Przewlekła jaskra zazwyczaj nie powoduje bólu na początku. Ból może pojawić się w ostrych przypadkach, gdy dochodzi do nagłego wzrostu ciśnienia w oku, co wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Okiem doktora Artykuły medyczne
Dowiedź się czegoś z ciekawych informacji medycznych pisanych przez lekarzy.