Pierwsze objawy tocznia – rozpoznaj je w porę!

Toczeń – jakie badania krwi warto wykonać?

Jeśli podejrzewa się toczeń, najczęściej lekarze zlecają pakiet badań krwi, który obejmuje m.in. testy na obecność przeciwciał oraz inne markery zapalne. Oto najważniejsze badania krwi, które pomagają w rozpoznaniu tocznia:

• ANA (antynuklearne przeciwciała) – to podstawowe badanie w diagnostyce tocznia. Większość pacjentów z toczniem ma dodatni wynik na obecność ANA. Jednak dodatni wynik nie jest specyficzny wyłącznie dla tocznia – może wystąpić również w innych chorobach autoimmunologicznych.
• dsDNA (przeciwciała przeciw dwuniciowemu DNA) – jest bardziej specyficzne dla tocznia niż ANA. Obecność tych przeciwciał silnie wskazuje na SLE.
• przeciwciała anty-Sm – to rzadziej występujące przeciwciała, które jednak są specyficzne dla tocznia.
• komplement C3 i C4 – to białka układu odpornościowego, których niski poziom może wskazywać na aktywną fazę tocznia.
• CRP i OB – markery stanu zapalnego, które często są podwyższone przy toczniu.

Jakie CRP i OB przy toczniu?

CRP (białko C-reaktywne) oraz OB (odczyn Biernackiego) to wskaźniki stanu zapalnego, które mogą być monitorowane u pacjentów z toczniem. U osób z aktywną chorobą wartości OB często są podwyższone, wskazując na toczący się stan zapalny w organizmie. Wysokie OB (zazwyczaj powyżej 20-30 mm/h) może sugerować aktywność choroby, ale samo w sobie nie jest specyficzne dla tocznia, ponieważ może być podwyższone również w innych schorzeniach zapalnych.

CRP, podobnie jak OB, wzrasta w odpowiedzi na zapalenie, jednak w przypadku tocznia może pozostać na normalnym poziomie nawet w okresie zaostrzenia choroby. Dlatego CRP nie jest tak często wykorzystywane jako wskaźnik aktywności tocznia jak OB.

Pierwsze objawy tocznia – na co zwrócić uwagę?

Pierwsze objawy tocznia mogą być bardzo różnorodne, co sprawia, że choroba bywa trudna do rozpoznania. Często są one niespecyficzne i przypominają symptomy innych schorzeń. Do najczęstszych wczesnych objawów tocznia należą:

• Zmęczenie – przewlekłe, niewyjaśnione osłabienie.
• Bóle stawów – często symetryczne, pojawiające się w nadgarstkach, kolanach czy palcach.
• Wysypki skórne – zwłaszcza charakterystyczna wysypka w kształcie motyla na twarzy (tzw. rumień motylkowaty).
• Gorączka – przerywana, często niewysoka, bez wyraźnej przyczyny.
• Wypadanie włosów – łysienie plackowate lub uogólnione.
• Nadwrażliwość na światło – nasilenie objawów skórnych po ekspozycji na słońce.

Rozwój tocznia może być stopniowy i objawy mogą pojawiać się oraz ustępować, co dodatkowo komplikuje diagnozę.

Pakiet badań na toczeń – co warto zrobić?

W diagnozowaniu tocznia lekarze zlecają pakiet badań, który obejmuje różne testy pomagające wykryć obecność i aktywność choroby. Poza wymienionymi wcześniej badaniami krwi, pacjenci mogą zostać skierowani na inne testy, takie jak:

• Analiza moczu – monitorowanie poziomu białka w moczu może pomóc wykryć uszkodzenie nerek, co jest częstym powikłaniem tocznia.
• Badania obrazowe – takie jak USG lub tomografia komputerowa, mogą być stosowane do oceny stanu narządów wewnętrznych, zwłaszcza nerek czy serca.
• Biopsja skóry lub nerek – w niektórych przypadkach, gdy objawy są nietypowe, lekarze mogą zdecydować się na wykonanie biopsji, aby potwierdzić diagnozę.

Badanie na toczeń – cena

Koszt badań na toczeń zależy od rodzaju wykonywanych testów oraz miejsca, w którym są one realizowane. W publicznej służbie zdrowia badania mogą być wykonywane bezpłatnie w ramach refundacji NFZ, jeśli istnieje podejrzenie tocznia. W przypadku badań prywatnych koszty mogą być zróżnicowane:

• ANA – od 50 do 150 zł,
• dsDNA – od 100 do 300 zł,
• badania OB i CRP – od 20 do 50 zł.

W przypadku kompleksowych badań pakietowych, które obejmują większą liczbę testów, cena może wynosić od 300 do 1000 zł.