Jak powstrzymać kaszel? Poznaj sprawdzone sposoby

Objawy kaszlu, jeśli utrzymują się przez dłuższy czas lub są wyjątkowo nasilone, mogą wyjątkowo utrudnić życie – pacjent czuje się osłabiony, nie może się skoncentrować na codziennych czynnościach, miewa bóle głowy i mięśni brzucha nadwerężonych ciągłą pracą. Bywa, że i noc nie przynosi spodziewanego odpoczynku, a sen przerywany jest atakami kaszlu. Jak sobie poradzić z kaszlem i jak rozpoznać jego rodzaj? Jakie leki i suplementy można podać pacjentowi i czy domowe sposoby na kaszel rzeczywiście pomagają? Zachęcamy do lektury.

Dlaczego kaszlemy?

Odruch kaszlu oznacza podrażnienie dróg oddechowych – znajdujące się w nich błony śluzowe natychmiast reagują na czynniki drażniące i, wywołując odruch kaszlowy, próbują się ich pozbyć. Kaszel stanowi więc naturalny odruch obronny organizmu i jest w gruncie rzeczy zjawiskiem pozytywnym. Problem pojawia się, gdy kaszel jest przewlekły, duszący, gdy pojawia się ropna wydzielina lub świszczący oddech – stosujemy wówczas syropy na kaszel, ale czy zawsze robimy to poprawnie?

Przyczyny kaszlu mogą być różnorodne – najczęściej to infekcje wirusowe, katar spływający po tylnej ścianie gardła, dym papierosowy, alergie, rzadziej infekcje bakteryjne czy przewlekłe zapalenie dróg oddechowych. Do najczęściej występujących infekcji wirusowych należą natomiast zapalenie gardła, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc. Ale uwaga: przyczyną kaszlu mogą być również choroby serca, refluks żołądkowo przełykowy, niewydolność krążenia, nowotwory płuc lub obecność ciała obcego w drogach oddechowych.

Rodzaje kaszlu

Podstawą poprawnego stosowania i skutecznego leczenia kaszlu u pacjenta jest prawidłowa ocena rodzaju kaszlu. Generalnie wyróżniamy dwa rodzaje:

• kaszel suchy – zwykle, gdy dopada nas infekcja wirusowa, jako pierwszy pojawia się właśnie suchy kaszel. Początkowo tylko pokasłujemy od czasu do czasu – to znak, że w drogach oddechowych rozpoczął się proces chorobowy. Jeśli rzeczywiście kaszel suchy jest objawem początku infekcji wirusowej, to po dwóch – trzech dniach powinien zmienić się w kaszel mokry. Jeśli suchy kaszel utrzymuje się dłużej, warto zasięgnąć porady lekarza. Kaszel suchy rozpoznasz po tym, że nie towarzyszy mu wyraźnie słyszalne odkrztuszanie wydzieliny;
• kaszel mokry – w odróżnieniu od kaszlu suchego, w kaszlu mokrym wyraźnie zauważalne jest odkrztuszanie zalegającej wydzieliny. Napady kaszlu są więc produktywne i zwykle przynoszą pacjentowi pewną ulgę. Wskazaniem do konsultacji lekarskiej jest towarzysząca kaszlowi wysoka gorączka, osłabienie, pogorszenie się stanu pacjenta, silny ból gardła czy ból w klatce piersiowej.

Jak szybko pozbyć się suchego i męczącego kaszlu oraz jak postępować w przypadku kaszlu mokrego?

Co robić w przypadku kaszlu mokrego?

Na mokry kaszel wybierz produkt, który rozrzedza wydzielinę i w ten sposób ułatwia odkrztuszanie jej oraz oczyszcza drogi oddechowe. To o tyle istotne, że jeśli wydzielina ta nie zostanie odprowadzona na zewnątrz, w drogach oddechowych może dojść do nadkażenia bakteryjnego, a wówczas rozwinąć się może bakteryjne zapalenie płuc.

Każda apteka internetowa i stacjonarna ma w swoim asortymencie leki na mokry kaszel, które ułatwiają oczyszczanie dróg oddechowych u pacjentów w różnym wieku – dzieciom najczęściej poleca się syropy i inhalacje, natomiast pacjentom starszym można podać preparaty w formie tabletki. Należy jednak pamiętać, że leki stosować można najpóźniej na 3 godziny przed snem.

Domowe sposoby na kaszel mokry

Leczenie kaszlu mokrego w domu nie jest szczególnie trudne. Jako pierwsze warto zastosować domowe syropy z prawoślazu (działa wykrztuśnie), babki lancetowatej, syrop z cebuli i czosnku (uważane są za naturalny antybiotyk) oraz miodu. Pomóc może również domowy napar ziołowy – tymiankowy lub sosnowy. Inhalacje, nawet z soli fizjologicznej, znacznie ułatwiają odkrztuszanie wydzieliny. Należy też unikać czynników drażniących (palenie papierosów przy chorym jest absolutnie niewskazane).

Przy kaszlu mokrym należy pamiętać o nawodnieniu organizmu pacjenta, odwodnienie będzie bowiem nasilać kaszel z jednej strony, ale z drugiej spowoduje zagęszczenie wydzieliny i uniemożliwi jej odprowadzenie z dróg oddechowych. Zawsze wskazane jest też nawilżanie powietrza i delikatne oklepywanie pacjenta, które ułatwia odrywanie czy odklejanie wydzieliny. Pamiętajmy też, aby regularnie wietrzyć pomieszczenia i utrzymywać w nich temperaturę 21 stopni Celsjusza (w dzień) i 19 stopni Celsjusza (w nocy).

Jak radzić sobie w przypadku kaszlu suchego?

W leczeniu kaszlu suchego stosuje się leki przeciwkaszlowe – czyli hamujące odruch kaszlowy. Podobnie jak w przypadku leków na mokry kaszel, mają one postać syropów, tabletek i preparatów do inhalacji. Kaszel towarzyszący infekcji szybko zmieni się z suchego kaszlu na mokry. Warto jednak pamiętać, że suchy kaszel może pojawić się także już po wyleczeniu pacjenta – to tak zwany kaszel poinfekcyjny, i jeśli nie trwa dłużej niż 3 tygodnie, nie jest szczególnie nasilony i nie towarzyszą mu inne objawy (osłabienie, gorączka, utrata masy ciała), to nie trzeba się nim martwić.

Jeśli jednak pojawia się duszący kaszel lub towarzyszą mu świszczący oddech i trudności w oddychaniu – to należy koniecznie zasięgnąć porady lekarza. Takie objawy mogą wskazywać na zapalenie krtani, które szczególnie niebezpieczne jest dla dzieci do około 7 roku życia. Ich krtań nie jest jeszcze właściwie rozwinięta, jest miękka i może ulec opuchnięciu, skutecznie odcinając dopływ powietrza do płuc. To stan zagrożenia życia malucha, choć na szczęście rzadko się zdarza, aby zapalenie krtani przyjęło tak nasiloną postać.

Domowe sposoby na kaszel suchy

Jeśli jednak mamy do czynienia ze „zwykłym” kaszlem suchym, to jest on po prostu objawem podrażnienia dróg oddechowych. Warto więc zadbać o błonę śluzową gardła, na przykład podając pacjentowi kisiel z siemienia lnianego lub pozwalając powoli ssać miód podawany na łyżeczce. Możesz także przygotować domowe syropy na kaszel suchy – na przykład z cebuli i miodu oraz cytryny. Szybko pomogą na ból i podrażnienie gardła. Wskazany jest również olejek eukaliptusowy – warto skropić nim piżamę lub pościel chorego.

Przy uporczywym kaszlu suchym należy szczególnie zadbać o nawilżanie powietrza i błony śluzowej dróg oddechowych – stosuj inhalacje (możesz wykorzystać napary ziołowe z porostu islandzkiego, dziewanny, podbiału), podawaj pacjentowi dużo płynów i utrzymuj temperaturę w pomieszczeniu na poziomie 18 – 19 stopni Celsjusza. Po kilku dniach suchy kaszel powinien ustąpić.

O czym jeszcze należy wiedzieć?

Męczący kaszel suchy, kaszel utrzymujący się po infekcji dłużej niż 3 tygodnie, napady suchego kaszlu uniemożliwiające pacjentowi codzienne funkcjonowanie, pojawienie się innych objawów – zawsze są podstawą do konsultacji lekarskiej. Mogą wymagać bowiem innego niż stosowane dotychczas leczenia lub przeprowadzenia bardziej szczegółowej diagnostyki. Warto pamiętać, że o ile nie istnieje bezobjawowe zapalenie płuc, to choroba ta może objawiać się wyłącznie przedłużającym się kaszlem. Również stosowanie niektórych leków i nowotwór płuc mogą wywoływać kaszel – zawsze trzeba więc to sprawdzić.

Podsumowanie

Medycyna zna skuteczne sposoby na kaszel suchy i mokry – zawsze stosuj leki przepisane przez lekarza zgodnie z jego poleceniem. Ale ulgę w dolegliwościach mogą przynieść również domowe sposoby na kaszel suchy i mokry.