Dlaczego lekarze wypisują recepty na 100%? Poznaj zaskakujące powody pełnej odpłatności

Zmiany w refundacji leków po 2012 roku

Jeszcze dekadę temu sytuacja była znacznie prostsza. Wystarczyło, że lek był na liście refundacyjnej, a pacjent mógł liczyć na niższą cenę. Wszystko zmieniło się w 2012 roku, kiedy wprowadzono nowe przepisy ograniczające refundację wyłącznie do wskazań rejestracyjnych albo ściśle określonych przez Ministerstwo Zdrowia wskazań pozarejestracyjnych. Efekt? Nawet jeśli lek znajduje się na liście refundowanej, to przy niezgodności wskazań – płacimy 100%.

Aby zrozumieć, na jakiej podstawie refundowane są leki, trzeba wiedzieć, czym jest Charakterystyka Produktu Leczniczego (ChPL). To oficjalny dokument zatwierdzony przez Ministra Zdrowia, w którym znajdziemy precyzyjny opis wskazań, dawek i możliwych działań niepożądanych danego leku. Właśnie na podstawie ChPL lekarz ocenia, czy może wypisać refundację. Dokumenty te są dostępne publicznie i każdy pacjent może je wyszukać w internecie.

Dlaczego identyczne leki mają różne wskazania?

Wydawałoby się, że dwa leki o tym samym składzie powinny mieć takie same zastosowania. Nic bardziej mylnego. Podmiot odpowiedzialny za wprowadzenie leku na rynek sam decyduje, jakie wskazania chce zarejestrować. Dlatego nawet jeśli lek działa szerzej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, refundacja dotyczy tylko oficjalnie zatwierdzonych wskazań. To rodzi sporo nieporozumień, zwłaszcza gdy leczenie jest zgodne ze standardami, ale formalnie wykracza poza rejestrację.

W praktyce klinicznej lekarze nie ograniczają się wyłącznie do wskazań wpisanych w ChPL. Wykorzystują najnowsze odkrycia naukowe, rekomendacje towarzystw naukowych i własne doświadczenie. Dobrym przykładem są leki stosowane w reumatologii, które pierwotnie były rejestrowane w onkologii lub transplantologii. Takie działanie, choć często skuteczne i uzasadnione, nie uprawnia pacjenta do refundacji.

Refundacja leków w chorobach dziecięcych

Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej w przypadku dzieci. Nawet jeśli lek jest refundowany w danym wskazaniu, ale został zarejestrowany tylko dla dorosłych, podanie go dziecku oznacza automatycznie pełną odpłatność. Tak działa system – bez względu na intencje lekarza.

Co to są refundowane wskazania pozarejestracyjne?

Wyjątkiem od zasady braku refundacji przy stosowaniu poza wskazaniami są sytuacje, gdy Ministerstwo Zdrowia wyraźnie określiło refundację dla danego pozarejestracyjnego zastosowania. Przykładem jest atorwastatyna refundowana także u dzieci z wtórną hipercholesterolemią. W takim przypadku lekarz może wystawić receptę ze zniżką, nawet jeśli wskazanie nie wynika bezpośrednio z ChPL.

Dlaczego aptekarz nie może zmienić odpłatności?

Wielu pacjentów, słysząc w aptece, że lek kosztuje 100% ceny, prosi farmaceutę o poprawkę. Niestety, aptekarz nie ma tu żadnych uprawnień. Musi zrealizować receptę dokładnie tak, jak została wystawiona przez lekarza, w oparciu o dokumentację medyczną. Nawet jeśli widzi, że lek mógłby być refundowany, nie może samodzielnie zmienić poziomu odpłatności.

Od czego zależy refundacja leków na receptę?

Rzecznik Praw Pacjenta przypomina, że refundacja nie zależy od dobrej woli lekarza, lecz od rozporządzeń Ministra Zdrowia. Co ważne, wskazania refundacyjne są często rozbudowane – obejmują nie tylko diagnozę choroby, ale też jej czas trwania, przebieg leczenia czy wcześniejsze zastosowanie innych leków. W praktyce oznacza to, że nawet przy tej samej chorobie dwóch pacjentów może otrzymać różne poziomy refundacji.

Źródła:

rynekzdrowia.pl

doz.pl