Bóle brzucha – przyczyny, leczenie

Kiedy cierpimy na bóle brzucha to odczuwamy ból między klatką piersiową a pachwiną. Jest to dosyć powszechne zjawisko, które dotyka każdego z nas. Zazwyczaj ból brzucha nie oznacza nic strasznego i łatwo go pokonać. Bólu możemy doświadczyć z prawej, z lewej strony lub z dołu brzucha.

Przyczyny

Bóle brzucha mogą mieć wiele przyczyn: wzdęcia, zatrucie pokarmowe, niestrawność czy bóle menstruacyjne. Mogą go również powodować zakażenia, alergie lub zapalenia narządów. Towarzyszy chorobie refluksowej żołądka, kamicy nerkowej lub chorobom wrzodowym. Czasami ból występuje na skutek stosowania leków lub urazów.

Wyróżniamy kilka rodzajów bólu brzucha. Możemy spotkać się z bólem somatycznym, odniesionym lub trzewnym.

Pierwszy rodzaj bólów jest powodowany podrażnieniem otrzewnej ściennej i ściany jamy brzusznej. Może wystąpić na skutek ucisku na narządy, zmianę temperatury lub pociągania powłok. Zazwyczaj ma gwałtowny i ostry początek i często nasila się przez zmiany pozycji ciała czy kasłanie. Jest najsilniej odczuwany w zmienionym chorobowo miejscu.

Ból odniesiony odczuwany jest w obszarach odległych od miejsca uszkodzenia. Wynika on ze specyficznego unerwienia różnych partii ciała.

Ból trzewny natomiast jest kolkowy i tępy. Dochodzi do niego w skutek nacisku, rozciągania lub zmiany temperatur. Zazwyczaj występuje wraz z nudnościami i poceniem się, a w spoczynku, nasila się.

Szukając przyczyn bólu należy zwrócić uwagę na jego lokalizację i nasilenie. Jeżeli brzuch boli po prawej stronie może oznaczać to poważny problem, np. zapalanie wyrostka robaczkowego. Jeżeli ból nasila się podczas kaszlu bądź aktywności ruchowej oraz występuje w nadbrzuszu może wskazywać to na kamienicę pęcherzyka żółciowego lub wrzodową chorobę żołądka. Natomiast silny, nagły ból wiąże się z perforacją żołądka lub jelit, skrętem jajnika lub tętniakiem aorty.

Bóle brzucha, a nowotwór!

Bóle brzucha mogą być również objawem nowotworu np. żołądka, trzustki lub jajnika. Często możemy rozpoznać go po występowaniu objawów takich jak: powiększenie obwodu brzucha, wzdęcia, niezamierzona utrata masy ciała, uczucie pełnego żołądka. Po zaobserwowaniu takich objawów przez czas około 3 tygodni należy udać się do lekarza.

Czy z bólem brzucha udać się do lekarza?

Wizytę lekarską należy rozważać przy silnym bólu brzucha lub gdy dolegliwości bólowe nasilają się. Warto skorzystać z konsultacji lekarskiej również, gdy ból nawraca i towarzyszą mu gorączka, nadmierne pragnienie, sucha skóra i usta, mała ilość oddawanego moczu, wyraźne osłabienie, bóle głowy i zawroty. Również gdy silny ból brzucha trwa kilka godzin powinno zgłosić się do lekarza. Przy poniższych objawach powinniśmy zastanowić się nad wezwaniem pogotowia:

• silny ból brzucha
• wymiotowanie krwią `
• ból brzucha u ciężarnej kobiety
• dodatkowy ból między łopatkami, w klatce piersiowej, szyi lub barkach
• trudności w oddychaniu

Gdy jednak charakter bólów brzucha nie przebiega z objawami alarmowymi wyżej wymienionymi to warto przed wybraniem się na SOR skonsultować się z lekarzem online

Ból brzucha – diagnostyka

Na wizycie lekarz może zadać pytania, które pomogą mu określić przyczynę bólu oraz ustalić sposób leczenia, może np. zapytać o lokalizację ,siłę, przebieg bólu i czynniki wpływające na ból. Przykładowe pytania, na które warto znać odpowiedź podczas wizyty:

•  Czy ból promieniuje?
• Czy ból występuje na obszarze całego brzucha?
• Czy ból jest mocny, stały, kłujący?
• Czy natężenie bólu jest zmienne?
• Czy występuje po lekach lub alkoholu?
• Czy ból zależy od pory dnia?

Podczas wizyty lekarz może wykonać badanie palpacyjne; polegające na dotykaniu palcami brzucha. Dzięki niemu może wyczuć kształt, rozmiar i twardość narządów. Badanie te pomaga w ocenie stanu chorego, a jego kluczowym elementem jest osłuchanie jelit.

Leczenie

Wyróżniamy dwa główne typy leczenia bólu brzucha: leczenie objawowe i przyczynowe. Te pierwsze stosujemy w przypadku, gdy pacjent nie zna przyczyny bólu i podejrzewana jest łagodna natura problemu. Leczenie przyczynowe natomiast zależy od przyczyny bólu i zawiera trzy główne drogi leczenia:

• modyfikację diety
• leczenie farmakologiczne
• leczenie operacyjne

Przy bólu brzucha, któremu towarzyszą wymioty i biegunka należy pić wodę, często i niedużymi łykami. Przy bólach nadbrzusza po posiłkach oraz przy zgadze, należy przyjmować leki zobojętniające kwas solny lub zmniejszające jego wydzielanie.

Postępowania zapobiegawcze bólom brzucha

1. picie odpowiednio dużej ilości wody
2. spożywanie odpowiedniej wielkości porcji jedzenia
3. posiadanie zbilansowanej diety
4. dbanie o aktywność fizyczną
5. mycie rąk przed posiłkiem
6. unikanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

W trakcie samoleczenia należy także odpoczywać. Dla pracujących pacjentów może być potrzebne e-zwolnienie lekarskie. W trakcie konsultacji lekarskiej można otrzymać takie zaświadczenie L4 online.

Rokowanie i powikłania

Zazwyczaj ból brzucha jest łagodny i mija po pewnym czasie. Często jest on czymś niezagrażającym zdrowiu i życiu, który mija samoistnie lub po zastosowaniu odpowiednich kroków. Niekiedy objawy ustępują po zmianie diety i jedzeniu regularnych posiłków. Jeżeli ból brzucha nawraca może to oznaczać poważne problemy ze zdrowiem, na przykład chorobę jelit, żołądka czy nawet nowotwór. Należy jak najszybciej podjąć leczenie, aby poprawić stan zdrowia pacjenta. W przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego czy niedrożności jelit wymagana jest już interwencja chirurgiczna.

Zawsze warto skonsultować swoje objawy nawet w trakcie konsultacji lekarskiej online, gdyż lekarz przez Internet, może wychwycić z wywiadu i wymienianych objawów niepokojące sygnały, które trzeba pilnie skonsultować w SORze.

Autor. 

lek.Adam Żebrowski