Endoproteza kolana to nowoczesne rozwiązanie medyczne, które pozwala przywrócić sprawność stawów i zredukować ból u osób z poważnymi uszkodzeniami kolana. Zabieg ten często staje się jedynym sposobem na odzyskanie mobilności u pacjentów z chorobami zwyrodnieniowymi, reumatycznymi lub po urazach mechanicznych. Dowiedz się, kiedy stosuje się endoprotezę, jakie są jej rodzaje i jak wygląda proces leczenia krok po kroku.
Endoproteza kolana to implant medyczny, którego zadaniem jest zastąpienie zużytych lub zniszczonych części stawu. Najczęściej wykonana jest z metalu, ceramiki i tworzyw medycznych o wysokiej trwałości. Dzięki niej możliwe jest przywrócenie prawidłowej funkcji kolana, zmniejszenie bólu oraz poprawa zakresu ruchu. Celem zabiegu jest umożliwienie pacjentowi możliwie normalnego poruszania się i prowadzenia aktywnego życia bez dolegliwości bólowych.
W zależności od stanu stawu i rodzaju uszkodzenia lekarz może zastosować różne typy endoprotez. Warto wiedzieć, że żywotność implantu wynosi zwykle od 10 do 15 lat, choć w niektórych przypadkach – przy prawidłowej rehabilitacji i braku przeciążeń – może służyć znacznie dłużej.
Operacja wszczepienia endoprotezy kolana rozważana jest wtedy, gdy inne metody leczenia nie przynoszą już oczekiwanych efektów. Zazwyczaj dotyczy to pacjentów z zaawansowanymi zmianami w obrębie stawu kolanowego. Do najczęstszych wskazań należą:
Na decyzję o operacji wpływają też dodatkowe czynniki: stopień bólu, zakres ruchomości, stabilność kolana czy ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu. Silny ból występujący nawet w spoczynku często stanowi decydujący argument za zabiegiem. Najczęściej endoprotezę wszczepia się osobom po 60. roku życia, jednak w niektórych przypadkach operację wykonuje się również u młodszych pacjentów, jeśli zmiany w stawie są poważne.
Rodzaj zastosowanej protezy zależy od charakteru i zakresu uszkodzeń. Lekarz ortopeda dobiera typ endoprotezy na podstawie badań obrazowych, wieku pacjenta, stanu mięśni i więzadeł. Wyróżnia się przede wszystkim:
W niektórych przypadkach lekarz może zastosować także dodatkowe elementy stabilizujące, szczególnie u pacjentów z osłabionymi więzadłami. Ostateczny wybór protezy zależy od wielu czynników klinicznych oraz indywidualnych potrzeb chorego.
Operacja endoprotezoplastyki kolana, zwana też alloplastyką, to poważny zabieg ortopedyczny, który przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym lub podpajęczynówkowym. Cały proces trwa zwykle od 90 do 120 minut. Po nacięciu skóry i odsunięciu tkanek chirurg usuwa zniszczone fragmenty kości i chrząstki, a następnie zastępuje je elementami endoprotezy.
Główne komponenty protezy montuje się na kości udowej i piszczelowej. Między nimi umieszczany jest element z tworzywa sztucznego, który działa jak amortyzator i zapewnia płynny ruch. Po dokładnym sprawdzeniu ustawienia protezy rana jest zamykana, a pacjent trafia na oddział, gdzie rozpoczyna się proces rekonwalescencji.
Po zabiegu chory pozostaje w szpitalu najczęściej od 5 do 7 dni. Już w pierwszej dobie rozpoczyna się wczesna rehabilitacja – ćwiczenia izometryczne i delikatne ruchy w stawie. W kolejnych tygodniach fizjoterapia ma kluczowe znaczenie dla odzyskania pełnej sprawności i uniknięcia powikłań.
Proces powrotu do zdrowia po operacji jest złożony i wymaga zaangażowania pacjenta. W pierwszych tygodniach należy stosować się do zaleceń fizjoterapeuty i regularnie ćwiczyć. Rehabilitacja po endoprotezoplastyce trwa zwykle od 6 do 12 tygodni, choć u niektórych osób okres ten może być dłuższy.
Do najważniejszych elementów powrotu do sprawności należą:
Po pełnym zakończeniu rehabilitacji większość pacjentów odzyskuje możliwość samodzielnego poruszania się, prowadzenia samochodu, a nawet uprawiania lekkich form aktywności fizycznej, takich jak spacery czy pływanie.
Choć endoprotezoplastyka kolana jest jednym z najczęściej wykonywanych i najskuteczniejszych zabiegów ortopedycznych, nie każdy pacjent może zostać zakwalifikowany do operacji. Przeciwwskazania mogą być zarówno ogólne, jak i miejscowe. Do najważniejszych należą:
Lekarz może również odroczyć zabieg, jeśli występuje podwyższona temperatura ciała, aktywna infekcja lub problemy dermatologiczne w okolicy kolana. Zawsze przed decyzją o wszczepieniu endoprotezy pacjent przechodzi szczegółową kwalifikację medyczną, obejmującą badania obrazowe, konsultacje specjalistyczne i ocenę ogólnego stanu zdrowia.
Choć nowoczesne techniki operacyjne znacznie ograniczają ryzyko komplikacji, jak przy każdym zabiegu chirurgicznym, także w tym przypadku mogą wystąpić pewne powikłania. Do najczęstszych należą:
Regularne kontrole ortopedyczne i przestrzeganie zaleceń rehabilitacyjnych minimalizują to ryzyko. Kluczowe znaczenie ma również utrzymanie prawidłowej masy ciała – nadwaga może przyspieszać zużycie implantu.
Po zakończonej rehabilitacji ważne jest, aby utrzymywać kolano w dobrej kondycji. Obejmuje to regularne ćwiczenia wzmacniające, unikanie dźwigania ciężarów i długiego klęczenia. Warto też dbać o zdrowy styl życia – odpowiednia dieta, kontrola masy ciała i aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności pomagają utrzymać efekty zabiegu przez długie lata.
Wskazane są sporty o niskim obciążeniu stawów, takie jak pływanie, nordic walking, jazda na rowerze stacjonarnym czy joga. Regularne wizyty u ortopedy pozwalają monitorować stan implantu i w porę reagować na ewentualne zmiany.
Endoproteza kolana to zabieg, który potrafi diametralnie poprawić jakość życia pacjentów z poważnymi uszkodzeniami stawu. Umożliwia powrót do aktywności, eliminuje ból i daje szansę na samodzielne funkcjonowanie bez ograniczeń. Choć decyzja o operacji powinna być zawsze poprzedzona szczegółową diagnostyką i rozmową ze specjalistą, efekty endoprotezoplastyki w większości przypadków są bardzo pozytywne. Właściwa rehabilitacja i dbałość o zdrowie stawu sprawiają, że implant może służyć przez wiele lat, zapewniając stabilność i komfort ruchu.
Prosty formularz! Wybierz godzinę konsultacji i oczekuj na kontakt z lekarzem online
