Autyzm – przyczyny, rozpoznanie u dzieci

Geneza słowa autyzm sięga języka greckiego i wywodzi się od słowa “autos”, to znaczy “sam”. Pojęcie to zostało wprowadzone do psychiatrii w 1911 roku przez szwajcarskiego psychiatrę- Eugena Bleuler, jako określenie braku umiejętności podtrzymywania relacji z otoczeniem. Zgodnie z obserwacjami Bleuler stwierdził, iż osoby chorujące na autyzm zastępują realne relacje ze swoimi marzeniami i urojeniami. Choroba ta jest chorobą neurologiczną, zespołem upośledzenia rozwoju, jej symptomami są kłopoty z komunikowaniem uczuć w związkach międzyludzkich, oraz zaburzona integracja odczuć zmysłowych. Zwykle symptomy autyzmu ukazują się w pierwszych trzech latach życia, jest to choroba występująca u ok. 30/10000 osób. Statystycznie chłopcy chorują na autyzm czterokrotnie częściej niż dziewczynki. Pierwszy opis dziecka autystycznego został wykonany przez psychiatrę Leo Kannera, w 1943 roku. Prowadził on swoje badania poprzez obserwację małych pacjentów zachowujących się w inny, ciężki do klasyfikacji sposób. Badania te trwały przez wiele lat, aż w 1980 roku sprowadziły do zakwalifikowania autyzmu do zgrupowania rozległych i całościowych zaburzeń rozwojowych, po siedmiu latach zakwalifikowano go jako odrębną kategorię.

Autyzm i jego przyczyny

Faktem jest, iż u źródła autyzmu znajdują się problemy neurologiczne. Najczęstszymi czynnikami wywołującymi ich powstanie są:

• czynniki genetyczne, uwarunkowane przez gen EN2 na 7 chromosomie, a także innymi genami, które znajdują się na chromosomach 3,4,11,
• urazy okołoporodowe,
• uszkodzenie centralnego układu nerwowego,
• zaburzenia metaboliczne,
• wiek ojca w momencie zapłodnienia, jeśli ojciec ma 40 lat lub więcej, wzrasta ryzyko choroby,
• wrodzona toksoplazmoza,
• zaniżona zdolność do detoksykacji,
• dziecięce porażenie mózgowe,
• alergie i słaba odporność immunologiczna,
• ciężkie infekcje i wymagające antybiotykoterapię w wieku niemowlęcym.

Symptomy autyzmu

Dzieci autystyczne do 12 miesiąca życia charakteryzują:

• niewielka aktywność,
• niewielka umiejętność koncentracji,
• nieodpowiednia ekspresja mimiczna,
• brak umiejętności okazywania szczęścia i zadowolenia poprzez uśmiech,
• brak wskazywania i reakcji na własne imię.

W drugim roku życia:

• unikanie kontaktu z ludźmi oraz kontaktu wzrokowego,
• brak umiejętności poprawnego i czytelnego okazywania emocji takich jak lęk, zdziwienie czy radość,
• brak zainteresowania innymi dziećmi,
• nie wyciąganie rąk do ludzi,
• brak uśmiechu w relacjach społecznych,
• brak naśladowania.

W trzecim roku życia i późniejszych etapach rozwoju:

• brak umiejętności ukierunkowywania uwagi innych ludzi,
• nieszukanie i nieoferowanie pocieszenia.
• kłopoty w poprawnym używaniu języka.

Dla zaburzenia charakterystyczne są również:

• brak komunikacji z dorosłymi i rówieśnikami,
• brak umiejętności symbolicznego używania przedmiotów,
• brak umiejętności naprzemiennego wysławiania się,
  echolalia bezpośrednia i odroczona.

Przy tym wszystkim trzeba pamiętać, iż każde dziecko jest inne i jego rozwój różni się od innych. Jeśli zauważysz u swojego dziecka symptomy wskazujące na występowanie choroby, skontaktuj się z lekarzem, możesz to zrobić np. poprzez konsultacje lekarskie online, uzyskasz tam potrzebną pomoc lub skierowanie do dalszych instytucji mogących pomóc twojemu dziecku.

Jak rozpoznać autyzm

Zazwyczaj diagnozę choroby stawiają wspólnie psycholog, lekarz neurolog i pediatra, po obserwacji dziecka i wykonaniu odpowiednich testów oraz wywiadu z rodzicami.
Lekarz bada m.in. we wczesnym okresie rozwoju, u dziecka nie pojawiają się:
Chroniczne deficyty komunikacji i relacji społecznych w różnorakich środowiskach ujawniające się m.in. poprzez:
deficyt w społeczno-emocjonalnej wzajemności, np. przez kłopot z normalną wymianą zdań, rozmową,
deficyt w niewerbalnych relacjach komunikacyjnych, np. problem z utrzymaniem kontaktu wzrokowego.
Powtarzające się, ograniczone formy zachowania, aktywności lub zaciekawień, na co mogą wskazywać np.: powtarzalne ruchy ciała, układanie przedmiotów w rzędach, rytuały podczas witania się.

Jak leczyć autyzm?

W leczeniu autyzmu główną rolę odgrywa terapia behawioralna, logopedyczna oraz muzyką. Równie ważna jest też aktywne wsparcie w procesie leczenia przez rodziców, opiekunów dziecka. Dużą wagę przykłada się też do poprawnej diety dziecka, ponieważ dzieci autystyczne często cierpią na problemy z układem pokarmowym, z ich diety należy całkowicie usunąć m.in. słodycze.
Nie lekceważ symptomów w zachowaniu swojego dziecka i skieruj się po pomoc do lekarza, dobrym rozwiązaniem mogą okazać się teleporady lekarskie, gdzie wykwalifikowany lekarz udzieli tobie potrzebnej pomocy.

Rokowania i powikłania związane z autyzmem

Mimo iż nie jest znany sposób na wyleczenie autyzmu, to poprzez stosowanie odpowiednich terapii, możliwe jest znaczne poprawienie funkcjonowania dziecka. Nieszczęśliwie niekiedy dochodzi nawet do pogorszenia się jego stanu. Do poprawy dojść może w zależności od m.in.: stopnia inteligencji, nasilenia choroby, występowania i przebiegu różnych chorób. U osób autystycznych powikłaniami mogą okazać się choroby współistniejące takie jak: padaczka, stwardnienie guzowate, zaburzenia sensoryczne, czy niepełnosprawność intelektualna.

Jak zapobiec autyzmowi?

Aby zapobiec pojawieniu się choroby kobieta w ciąży musi trzymać się właściwych zachowań, takich jak:

• przyjmowanie suplementów zalecanych przez lekarza, – umów wizytę online, by poznać co warto przyjmować
• unikanie stresu,
• odpowiednio dużo odpoczynku.
  Choć takie zachowania znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia autyzmu u dziecka, to z przyczyn genetycznych nie będziemy w stanie być w 100% pewni, iż choroba nie wystąpi.

Polecane zachowania:

• odpowiednia ilość odpoczynku podczas ciąży,
• unikanie sytuacji stresowych będąc w ciąży,
• przyjmowanie suplementów przepisanych przez lekarza, przez kobietę planującą i będącą w ciąży,
• cierpliwe wspieranie dziecka i uczenie go nawiązywania relacji z otoczeniem.

Również jeśli masz podejrzenia występowania choroby u swojego dziecka, pamiętaj aby jak tylko zauważysz symptomy skontaktować się z lekarzem, co możesz zrobić również poprzez konsultacje lekarskie przez Internet. Nie ignoruj symptomów i skorzystaj z pomocy specjalistów.

Literatura:
Pisula E., Małe dziecko z autyzmem. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk 2005
Bobkowicz-Lewartowska L., Autyzm dziecięcy, Wyd. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005
Pużyński S., Wciórka J., Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10, Wyd. „Vesalius”, Kraków 2000