Zapalenie ucha środkowego – co należy wiedzieć?

Zapalenie ucha – objawy

Zapalenie ucha to nieprzyjemna, utrudniająca funkcjonowanie dolegliwość. Choroba może rozwijać się w uchu zewnętrznym, środkowym lub wewnętrznym. Najczęściej schorzenie dotyczy ucha środkowego. Występuje ono głównie u dzieci, zazwyczaj jako powikłanie zakażenia górnych dróg oddechowych. Dorośli chorują rzadziej, są jednak bardziej narażeni na ciężki przebieg i powikłania choroby.

Zapalenie ucha środkowego rozwija się na skutek niedrożności przewodu słuchowego i gromadzenia się w nim wydzieliny. Najczęściej jest skutkiem infekcji górnych dróg oddechowych. Przyczyną może być również przerośnięty migdałek gardłowy czy częste schorzenia zatok. Zalegający śluz stwarza korzystne warunki do namnażania się drobnoustrojów. Zazwyczaj zakażenie ma charakter bakteryjny, rzadziej wirusowy lub mieszany. Z uwagi na budowę anatomiczną czaszki, na zapalenie ucha częściej chorują dzieci – trąbka słuchowa leży u nich bardziej poziomo i jest krótsza, co sprzyja szerzeniu się zakażenia z nosogardła.

Do objawów zapalenia ucha środkowego należą:

• silny, pulsujący ból ucha, nasilający się w nocy,
• uczucie zatkanego ucha,
• pogorszenie słuchu,
• ból głowy,
• wysięk ropny z ucha,
• gorączka,
• złe samopoczucie,
• wymioty i biegunka.

Objawy, utrzymujące się przez ponad trzy miesiące, świadczą o zapaleniu przewlekłym. Dochodzi do perforacji błony bębenkowej, okresowego wycieku treści ropnej z ucha i upośledzenia słuchu. Chorobie towarzyszą bóle i zawroty głowy.

Zapalenie ucha środkowego – leczenie

Metody leczenia zapalenia ucha zależą od nasilenia dolegliwości i przebiegu choroby. Początkowo podaje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Antybiotykoterapię wdraża się, jeśli po dwóch dobach nie nastąpiła poprawa lub pogorszył się stan chorego. Istnieją przypadki, gdy antybiotyk podaje się od początku leczenia:

• przy obecności wysięku z ucha,
• przy wysokiej gorączce i wymiotach,
• u pacjentów poniżej 6. miesiąca życia,
• u pacjentów poniżej 2. roku życia z zapaleniem obustronnym uszu,
• u chorych z nawracającymi infekcjami ucha,
• u pacjentów z zespołem Downa i wadami twarzoczaszki.

Zapalenie ucha bez udziału bakterii leczy się podając środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Pomocniczo w zapaleniu bakteryjnym i wirusowym można stosować krople do uszu, zawierające środek znieczulający.

W przypadku bardzo silnych objawów bólowych i zalegania wydzieliny w trąbce słuchowej, konieczna może okazać się interwencja chirurgiczna. Lekarz wykonuje otwór w błonie bębenkowej i umieszcza w nim dren, pozwalający na wypływ treści z jamy bębenkowej.

W leczeniu przewlekłego zapalenia ucha ważne jest udrożnienie i osuszenie przewodu słuchowego. Należy zadbać o odpowiednia higienę uszu i wzmacnianie odporności organizmu. W razie potrzeby wykonuje się odpowiednie zabiegi chirurgiczne w warunkach szpitalnych.

Zapalenie ucha środkowego – powikłania

Nieleczone zapalenie ucha może prowadzić do powikłań zagrażających zdrowiu, a nawet życiu. Powikłania wewnątrzskroniowe obejmują: zapalenie błędnika, wyrostka sutkowatego i porażenie nerwu twarzowego. W skrajnych przypadkach może dojść do powikłań wewnątrzczaszkowych, takich jak ropnie nad- i podtwardówkowe, ropień móżdżku czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Powikłania ostrego i przewlekłego zapalenia ucha środkowego wymagają leczenia w warunkach szpitalnych.

Zapalenia ucha środkowego to schorzenie, którego nie można lekceważyć. Ból ucha i objawy mu towarzyszące powinny skłonić do jak najszybszej konsultacji ze specjalistą otolaryngologiem.