Wstrząs anafilaktyczny – czym jest i jak się objawia?

Wstrząs anafilaktyczny wynika z ciężkiej reakcji alergicznej. Powoduje spadek ciśnienia tętniczego i zwężenie dróg oddechowych. Reakcja ta poważnie utrudnia oddychanie. Bez natychmiastowego leczenia może prowadzić do poważnych powikłań, a nawet śmierci. Z artykułu dowiesz się, czym jest wstrząs anafilaktyczny, jakie są pierwsze objawy i co może to spowodować.

Przeczytaj również, czym jest Alergia pokarmowa?

Co to jest wstrząs anafilaktyczny?

Anafilaksja to ciężka, potencjalnie zagrażająca życiu reakcja alergiczna. Może wystąpić w ciągu kilku sekund lub minut od zetknięcia się z czymś, na co jesteś uczulony, na przykład orzeszki ziemne lub użądlenia pszczół. Anafilaksja powoduje, że układ odpornościowy uwalnia powódź chemikaliów, które mogą spowodować szok — ciśnienie krwi nagle spada, a drogi oddechowe zwężają się, blokując oddychanie. Czy wstrząs anafilaktyczny jest groźny? Wstrząs anafilaktyczny wymaga wstrzyknięcia epinefryny (adrenaliny) i wizyty kontrolnej na pogotowiu. Jeśli nie masz adrenaliny, musisz natychmiast udać się na pogotowie. Jeśli anafilaksja nie zostanie natychmiast leczona, może być śmiertelna.

Co się dzieje podczas wstrząsu anafilaktycznego?

Po jakim czasie może wystąpić reakcja alergiczna? Objawy anafilaksji zwykle pojawiają się w ciągu kilku minut od kontaktu z alergenem. Warto mieć jednak na uwadze, że czasem może wystąpić nawet po pół godziny lub później. W rzadkich przypadkach anafilaksja może być opóźniona o kilka godzin. Oznaki i objawy obejmują:

• reakcje skórne, takie jak pokrzywka, swędzenie, zaczerwienienie lub blada skóra,
• niskie ciśnienie krwi (niedociśnienie),
• zwężenie dróg oddechowych i obrzęk języka lub gardła, co może powodować świszczący oddech i problemy z oddychaniem,
• słaby i szybki puls,
• nudności, wymioty lub biegunka,
• zawroty głowy lub omdlenia,
• nagłe uczucie gorąca,
• ból brzucha,
• katar i kichanie,
• mrowienie dłoni, stóp, ust lub skóry głowy.

Wstrząs anafilaktyczny – co robić?

Jeśli doświadczasz wstrząsu anafilaktycznego, natychmiast poszukaj pomocy. Jeśli masz przy sobie automatyczny wstrzykiwacz epinefryny, użyj go w pierwszej kolejności. Ważne jest, aby nie próbować przyjmować żadnych leków doustnych, jeśli pojawiły się trudności z oddychaniem. Nawet jeśli czujesz się trochę lepiej po użyciu adrenaliny, to nadal musisz uzyskać pomoc lekarską. Istnieje znaczne ryzyko powrotu reakcji, gdy tylko lek przestanie działać. Jeśli wystąpił wstrząs anafilaktyczny z powodu użądlenia owada, jeśli to możliwe, usuń żądło. Uważaj, aby nie ściskać żądła, ponieważ może to uwolnić więcej jadu. 

Nawet jeśli będziesz ostrożny, w pewnym momencie prawdopodobnie będziesz narażony na kontakt z tym, na co jesteś uczulony. Na szczęście możesz szybko i skutecznie zareagować na nagły wypadek alergiczny, znając objawy reakcji anafilaktycznej i mając plan szybkiego leczenia tych objawów.

Jeśli wydaje się, że ktoś w Twoim pobliżu przechodzi wstrząs anafilaktyczny, zadzwoń po pogotowie, a następnie ustaw tę osobę w wygodnej pozycji i unieś do góry jej nogi. Dzięki temu krew lepiej przepływa do ważnych narządów. Jeśli zauważysz, że osoba ta ma ze sobą adrenalinę, należy natychmiast ją podać. Jeśli widzisz, że chory nie oddycha, wykonaj resuscytację, aż do przybycia zespołu ratownictwa medycznego. 

Co jest najczęstszą przyczyną wstrząsu?

Wstrząs anafilaktyczny jest wywołany nadmierną reakcją układu odpornościowego na alergen lub coś, na co organizm jest uczulony. Typowe czynniki wywołujące anafilaksję obejmują:

• niektóre leki, takie jak penicylina,
• użądlenia owadów,
• potrawy takie jak: orzechy, skorupiaki, mleko, jajka,
• środki stosowane w immunoterapii,
• lateks.

Choć zdarza się to rzadko, to ćwiczenia i aktywność aerobowa mogą również wywołać anafilaksję. Czasami przyczyna tej reakcji nie jest identyfikowana. Ten typ anafilaksji nazywa się idiopatyczną. Jeśli nie masz pewności, co wywołuje ataki alergii, lekarz może zlecić wykonanie testu alergicznego w celu ustalenia, co je powoduje.

Przeczytaj również, jak sprawdzić, czy w domu są pluskwy?

Źródła:

1. mayoclinic.org
2. healthline.com